XÃ HỘI HỌC

Một trong những câu hỏi mà sinh viên khoa xã hội học thường đặt ra đối với bất cứ giảng viên xã hội học nào là “Em sẽ làm gì với một tấm bằng xã hội học?”. Đây là một câu hỏi phổ biến không chỉ của sinh viên theo học chuyên ngành xã hội học, mà cả với những người khác: bè bạn, cha mẹ của các em sinh viên đó, và còn rất nhiều người khác (trong đó có nhiều người làm công tác quản lý, lãnh đạo ở các cấp, các ngành khác nhau) cũng hỏi một câu tương tự: “Học xã hội học ra sẽ làm gì?” và “Xã hội học có ích gì cho cuộc sống?”.

Ở Việt Nam, nhiều nghiên cứu về vấn đề biến đổi xã hội trong các lĩnh vực và chiều cạnh của đời sống xã hội đã được thực hiện. Trong đó, các cuộc điều tra xã hội học đã chỉ ra được các đặc điểm và tính chất của sự biến đổi xã hội trong thời gian qua, ví dụ ở nông thôn miền Bắc, cấu trúc xã hội đơn điệu về giai tầng xã hội biến đổi sang cấu trúc xã hội phức tạp với rất nhiều giai tầng và nhóm xã hội rất đa dạng…

Đời sống văn hóa của các nhóm người Hoa ở Lâm Đồng có sự khác biệt khá rõ nét về kiến trúc, tín ngưỡng… Kết quả nghiên cứu này góp phần nhận diện tính đa dạng trong thành phần tộc người cũng như những đóng góp của cộng đồng người Hoa trong lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa tại Lâm Đồng.

Lấy Hồ Tây làm trung tâm, khái niệm “vùng ven hồ” được hiểu là những đơn vị hành chính nằm sát cạnh Hồ Tây và gián cách với Hồ Tây, chịu ảnh hưởng của mặt nước Hồ Tây trong sản xuất và đời sống. Gọi theo tên làng thì hiện nay ven hồ có 13 làng: Chỏm đỉnh Bắc là làng Nhật Tân; theo bờ phía Đông là làng Quảng Bá, Tây Hồ, Nghi Tàm, Yên Phụ; bờ Nam là các làng Thụy Khuê, Đông Xã, An Thọ, Yên Thái; bờ Tây là làng Vệ Hồ, Trích Sài, Võng Thị. Tất cả những làng này hiện nay thuộc quận Tây Hồ.

Trước đó, từ đầu thế kỷ XVI, quan hệ ngoại giao và thương mại khu vực đã chứng kiến những sự thay đổi quan trọng sau khi người Bồ Đào Nha trở thành thế lực hải thương Tây Âu đầu tiên thâm nhập Đông Á. Sau khi thiết lập cơ sở vững chắc tại Malacca (1511), người Bồ Đào Nha từng bước mở rộng thị trường đến Trung Hoa và Nhật Bản. Đến giữa thế kỷ XVI, chính thể Estado da India của Bồ Đào Nha ở phương Đông đã cơ bản thiết lập được mạng lưới thương mại Nội Á kết nối tiểu lục địa Ấn Độ với Nhật Bản, thu lợi nhuận lớn từ các tuyến thương mại liên vùng….

Trong phạm vi bài viết này, tác giả xin được bàn góp đôi điều về vai trò của những lưu dân người Việt trong công cuộc khai phá vùng đất này vào các thế kỉ XVII – XVIII, nhằm trân trọng và tôn vinh những thành quả lao động mà cha ông ta đã phải đổ bao mồ
hôi, xương máu để có được một Tây Nam Bộ phát triển như ngày nay.

Sau hơn 1000 năm Bắc thuộc, đến thời kỳ có Nhà nước phong kiến tập quyền (thế kỷ 10-11 đời Tiền Lê, Lý), đất nước ta vượt Đèo Ngang vươn vào phía nam với dân số khoảng 3 triệu người. Chế độ sở hữu ruộng đất dần dân hình thành có quy củ theo luật định ngày càng nghiêm cùng với thiết chế làng xã ngày càng hoàn chỉnh.