SỰ SINH THÀNH VIỆT NAM – Sách hay của cố Giáo sư Hà Văn Tấn
GS. Hà Văn Tấn
LỜI NÓI ĐẦU
Từ đầu năm, năm 1990, Nguyễn Khuyến, bạn tôi, bấy giờ đang làm Tổng biên tập tờ báo Vietnam weekly, tờ báo tiếng Anh của Thông tấn xã Việt Nam, đề nghị tôi viết loạt bài dưới chuyên mục The making of Vietnam, trình bày về lịch sử Việt Nam cho người nước ngoài. Như thế là mỗi tuần, tôi phải viết một bài. Và cho đến giữa năm 1991, tôi đã viết đến trước thời Nguyễn. Bấy giờ, do công việc quá bận, tôi đành tạm biệt với độc giả.
Đến năm 2000, tờ báo Vietnam News lại đề nghị tôi tái bản loạt bài The making of Vietnam trên các số ra ngày chủ nhật. Thế là tôi có dịp xem lại các bài đã viết. Nhưng tôi cũng không có đủ thì giờ để bổ sung đoạn sử triều Nguyễn về sau và cũng đành chấm dứt sau nhà Tây Sơn vào giữa năm 2001.
Từ sau khi tôi cho đăng các bài viết The making of Vietnam ở tờ Vietnam weekly, nhiều người ở nước ngoài cứ hỏi tôi sao không tập hợp lại thành sách.
Bây giờ, để đáp ứng lại yêu cầu của nhiều độc giả, tôi cho xuất bản quyển The making of Vietnam cũng là để ghi nhớ một công việc đã làm. 
Để chuẩn bị cho lần công bố này, tôi đã phải nhờ cậy nhiều người. Trước hết tôi phải cảm ơn anh Nguyễn Khuyến, anh Hà Vinh trong các bản dịch tiếng Anh. Tôi cũng cám ơn Nguyễn Hữu Thắng, Nguyễn Văn Kự, Ngô Quỳnh Dũng đã cung cấp ảnh để minh họa cho cuốn sách. Đặc biệt, tôi phải cảm ơn Nguyễn Hồng Kiên trong việc chuẩn bị lại bản thảo. Chúng tôi thống nhất giữ nguyên văn bản đã in báo, chỉ thay đổi lại các địa danh theo tên hành chính hiện nay. Do tình hình sức khoẻ không được tốt nên tôi cũng chưa hoàn thiện được nốt phần về nhà Nguyễn.
Sau nữa, tôi phải cảm ơn những lời khuyến khích của vợ tôi, làm cho tôi vững tâm cho xuất bản quyển sách này.
Hà Nội năm 2016
MỤC LỤC
1. Bắt đầu từ đám mây mù của huyền thoại
2. Thử vén đám mây mù của huyền thoại
3. Nhưng không phải chỉ có huyền thoại
4. Trong buổi sáng của lịch sử
5. Từ những người săn bắn hái lượm đến những người trồng trọt
6. Một bức tranh ghép mảnh (mosaic) mới của văn hóa tiền sử
7. Từ khi đồng thau xuất hiện ở lưu vực sông Hồng
8. …Và ở các lưu vực sông Mã, sông Lam
9. Rực rỡ Đông Sơn
10. Cuộc sống của người Đông Sơn
11. Trống đồng Đông Sơn
12. Sự hình thành nhà nước đầu tiên
13. Vua An Dương và nước Âu Lạc
14. Thành Cổ Loa
15. Triệu Đà chiếm nước Âu Lạc
16. Từ ách thống trị của Nam Việt đến ách thống trị của đế quốc Hán
17. Hai thế kỷ trước Công nguyên: Bắt đầu một tiếp biến văn hóa
18. Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng
19. Năm thế kỷ sau Công nguyên: Tình hình nông nghiệp
20. Năm thế kỷ sau Công nguyên: Tình hình thủ công nghiệp
21. Năm thế kỷ sau Công nguyên: Những biến đổi xã hội và văn hóa
22. Nho giáo và Đạo giáo ở Giao châu
23. Sự du nhập của Phật giáo ở Việt Nam
24. Cuộc nổi dậy của Bà Triệu
25. Các cuộc nổi dậy ở Giao châu sau khởi nghĩa Bà Triệu
26. Lý Bí và nước Vạn Xuân
27. Cuộc kháng chiến chống quân Lương
28. Lý Phật Tử và cuộc xâm lược của nhà Tùy
29. Dưới sự thống trị của Tùy-Đường
30. Văn hóa Việt Nam thời Tùy-Đường
31. Cuộc nổi dậy của ông vua đen
32. Từ vua Bố Cái đến thủ lĩnh Dương Thanh
33. Họ Khúc và bước đầu của nền độc lập
34. Dương Đình Nghệ khôi phục quyền tự chủ (931-937)
35. Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938
36. Nhìn lại mười thế kỷ dưới sự thống trị của Trung Quốc
37. Từ triều Ngô đến mười hai sứ quân
38. Đinh Bộ Lĩnh khôi phục sự thống nhất đất nước
39. Lê Hoàn và cuộc kháng chiến chống Tống năm 981
40. Thành Hoa Lư
41. Triều đại Lê: tình hình chính trị
42. Triều đại Lê: tình hình kinh tế
43. Văn hóa Việt Nam thế kỷ 10
44. Ông vua nằm và sự kết thúc của triều Lê
45. Lý Công Uẩn với sự bắt đầu của thời kỳ Thăng Long
46. Triều đại Lý và chế độ trung ương tập quyền
47. Quân đội thời Lý
48. Nhà Lý với các dân tộc thiểu số
49. Cuộc kháng chiến chống Tống: Tấn công trước để tự vệ
50. Cuộc kháng chiến chống Tống: Chiến trận bên sông Cầu
51. Các hình thức sở hữu ruộng đất thời Lý
52. Nông nghiệp thời Lý
53. Thủ công nghiệp thời Lý
54. Thương nghiệp thời Lý
55. Đời sống hàng ngày thời Lý
56. Các tôn giáo thời Lý
57. Nghệ thuật thời Lý
58. Thăng Long thời Lý
59. Sự suy vong của triều Lý
60. Nhà Trần bắt đầu
61. Bộ máy quan lại từ trung ương đến làng xã
62. Quân đội thời Trần
63. Cuộc kháng chiến chống quân Mông cổ năm 1258
64. Giữa hai cuộc chiến tranh (1258-1285)
65. Hội nghị Diên Hồng và Hịch Tướng sĩ của Trần Hưng Đạo
66. Cuộc kháng chiến chống Nguyên năm 1285
67. Cuộc kháng chiến chống Nguyên 1287-1288
68. Sở hữu ruộng đất và kinh tế nông nghiệp thời Trần
69. Thủ công nghiệp và thương nghiệp thời Trần
70. Đời sống hàng ngày và lễ hội thời Trần
71. Phật giáo và Nho giáo thời Trần
72. Nghệ thuật thời Trần
73. Thăng Long thời Trần
74. Triều Trần trên bước đường suy vong
75. Những cải cách của Hồ Quý Ly và triều đại Hồ
76. Quân Minh xâm lược
77. Những cuộc khởi nghĩa chống Minh đầu tiên
78. Khởi nghĩa Lam Sơn: Những bước đầu gian khổ
79. Khởi nghĩa Lam Sơn: Tiến đến thắng lợi hoàn toàn
80. Lê lợi với việc hàn gắn vết thương chiến tranh
81. Sự củng cố Nhà nước tập quyền ở thế kỷ 15
82. Chính sách ruộng đất và kinh tế nông nghiệp thế kỷ 15
83. Thủ công nghiệp và Thương nghiệp thế kỷ 15
84. Nho giáo chiếm ưu thế ở thế kỷ 15
85. Văn học nghệ thuật thế kỷ 15
86. Sự củng cố Nhà nước tập quyền ở thế kỷ 15
87. Chính sách ruộng đất và kinh tế nông nghiệp thế kỷ 15
88. Thế kỷ 16 bắt đầu với nhiều biến động
89. Nhà Mạc và cuộc chiến tranh Nam-Bắc
90. Cuộc nội chiến Trịnh-Nguyễn
91. Kinh tế nông nghiệp và công việc khai hoang thế kỷ 16-17
92. Thủ công nghiệp và thương nghiệp thế kỷ 16-17
93. Văn hóa Việt Nam thế kỷ 16-17: Đời sống tư tưởng và tôn giáo
94. Văn hóa Việt Nam thế kỷ 16-17: Văn học và nghệ thuật
95. Đàng Ngoài thế kỷ 18: Sự mục nát của chính quyền Trịnh
96. Kinh tế Đàng Ngoài thế kỷ 18: Thủ công nghiệp và thương nghiệp
97. Kinh tế Đàng Ngoài thế kỷ 18: Nông nghiệp
98. Những cuộc nổi dậy của nông dân Đàng Ngoài
99. Kinh tế Đàng Trong thế kỷ 18
100. Cuộc khởi nghĩa Tây Sơn
101. Tây Sơn chống quân Xiêm
102. Lật đổ chính quyền Lê-Trịnh
103. Kháng chiến chống quân Thanh
104. Đời sống tinh thần thế kỷ 18: Ý thức và tín ngưỡng
105. Đời sống tinh thần thế kỷ 18: Văn học nghệ thuật
106. Nguyễn Ánh khôi phục ngai vàng
107. Lời tạm biệt của tác giả – Vài dòng về nhà Nguyễn.
(Nguồn: https://www.diendan.org/phe-binh-nghien-cuu/sach-moi-cua-gs-ha-van-tan-su-sinh-thanh-viet-nam)
BAN TU THƯ
11 /2019
MỜI XEM:
◊ Nhớ thương Thầy HÀ VĂN TẤN
◊ Giáo sư Hà Văn Tấn: BẬC THẦY về Sử học, Khảo cổ học Việt Nam
