Bài viết nghiên cứu khoa học (2019)

 Đỗ Phấn là một trong những tiểu thuyết gia tiêu biểu của văn học Việt Nam đầu thế kỉ XXI. Tác phẩm của ông tập trung vào đề tài đô thị, đặc biệt nhà văn rất chú ý đến tâm thức thị dân trong bối cảnh ô nhiễm môi trường hiện nay. Dưới góc nhìn của một nhà văn dành nhiều tâm huyết với quê hương, Đỗ Phấn đã giải mã những biểu hiện tâm lí của con người hiện đại, từ tham vọng chinh phục, xâm phạm tự nhiên đến quá trình nhận thức vai trò tích cực của muôn loài…

Diễn ngôn người kể chuyện trong truyện ngắn hiện thực Việt Nam 1932-1945 thực sự đã cho thấy được một bước chuyển biến rõ rệt trong đặc trưng ngôn từ. Các nhà văn đã nỗ lực không ngừng để mang đến cho văn xuôi hiện thực nói chung và truyện ngắn hiện thực nói riêng những sự sáng tạo, cách tân trong ngôn ngữ văn chương. Diễn ngôn người kể chuyện trong truyện ngắn giai đoạn này có sự đa dạng trong các thành phần miêu tả, trong đó có thành phần miêu tả thiên nhiên, miêu tả hoàn cảnh sống, ngoại hình và tâm trạng của nhân vật…

Tiếp nhận từ lý thuyết phân tâm học của C. Jung, các nhà văn đã sử dụng cổ mẫu như một phương tiện nghệ thuật hữu hiệu để giúp cho người đọc tiếp cận hiện thực thêm phần sinh động và mới mẻ. Đặc biệt, thông qua tư duy huyền thoại hóa, các cổ mẫu hiện diện như những hình tượng nhân vật, những ký hiệu nghệ thuật đa nghĩa. Ở bài viết này, chúng tôi nghiên cứu tư duy huyền thoại hóa qua cổ mẫu nước và lửa trong một số tác phẩm tiểu thuyết Việt Nam từ sau 1986.

So với nhiều truyện Nôm cùng thể tài khác, ngôn ngữ Truyện Kiều dường như là một thế giới đầy hương sắc, là phức thể đa dạng và phong phú. Sợi chỉ đỏ xuyên suốt qua toàn bộ ngôn ngữ Truyện Kiều và làm nên giá trị vĩ đại của tác phẩm là sự kết hợp tuyệt diệu giữa hai khuynh hướng bình dân và bác học trong ngôn ngữ tác phẩm. Đây có thể xem là những bước khám phá có tính đặc trưng về ngôn ngữ Truyện Kiều từ góc nhìn văn hoá.

Trong sự phát triển văn học thời Lê – Trịnh, các thi nhân chúa Trịnh đã để lại dấu ấn đậm nét thơ ca. Dòng thơ ca các chúa Trịnh mang đậm tính chất cung đình, nội dung tư tưởng thường tập trung vào các vấn đề cơ bản như: ca ngợi xã hội, triều đại thái bình, thịnh trị; tỏ rõ khẩu khí của các đấng minh quân trong các công việc trị sự; giáo huấn các phạm trù đạo đức,…