Có một thể loại âm nhạc cổ truyền gắn liền với tổng thể văn hóa Huế, nơi một thời là kinh đô phồn thịnh của Việt Nam, đó là ca Huế, một trong ba thể loại âm nhạc thính phòng tiêu biểu của Việt Nam, là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa âm nhạc cung đình và âm nhạc dân gian.
Xem chi tiếtMonogatari là một thể loại xuất hiện từ rất sớm và có tiến trình phát triển lâu dài, liên tục trong lịch sử văn học Nhật Bản, bắt đầu từ những truyện kể rất gần với thế giới thần thoại và truyền thuyết cổ xưa và kéo dài cho đến lúc hòa mình vào dòng chảy của tiểu thuyết Nhật Bản hiện đại. Bài viết này giới thiệu đến độc giả Việt Nam thể loại monogatari như một bộ phận của văn học Nhật Bản được nhìn nhận trong tiến trình phát triển chung của văn chương tự sự trên thế giới.
Xem chi tiếtTừ góc độ của một nghiên cứu văn hóa, qua trường hợp báo Tiếng Dân của Huỳnh Thúc Kháng, bài viết bước đầu lí giải cách thức văn hóa tác động đến báo chí và ngược lại. Bài viết tập trung vào mối quan hệ giữa bối cảnh văn hóa, vốn văn hóa với báo chí. Mặt khác, mối quan hệ giữa báo chí với khả năng truyền tải và kiến tạo giá trị văn hóa cũng được làm rõ.
Xem chi tiếtThờ Mẫu là một trong những loại hình tín ngưỡng dân gian đã và đang đóng vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh của một bộ phận cư dân Việt ở Đà Lạt. Cùng với sự hình thành và phát triển cộng đồng người Việt trên cao nguyên Lâm Viên, tục thờ Mẫu đã xuất hiện và ngày càng phát triển cả về số lượng cũng như quy mô các cơ sở thờ tự. Bài viết sẽ tập trung nghiên cứu sự du nhập của tục thờ Mẫu đến Đà Lạt, thông qua đó chỉ ra một số những đặc điểm của quá trình này.
Xem chi tiếtMai một ngôn ngữ là hiện tượng một dân tộc mất dần hoặc mất hẳn tiếng mẹ đẻ, do không sử dụng trong đời sống, thậm chí coi ngôn ngữ khác là tiếng mẹ đẻ của mình. Trên thực tế, không ít dân tộc thiểu số ở Việt Nam đang đứng trước nguy cơ này, đồng thời thất lạc các hình thái văn hóa được lưu giữ. Cần có những biện pháp cấp bách và thiết thực giúp bảo tồn và phát triển các ngôn ngữ của các dân tộc thiểu số: nghiên cứu khoa học (cơ bản và ứng dụng); hoạch định chính sách; giáo dục ngôn ngữ và sử dụng ngôn ngữ các dân tộc thiểu số trên các phương tiện truyền thông đại chúng;…
Xem chi tiết…Chất lượng nguồn nhân lực của các vùng KT -XH trong cả nước ngày càng được cải thiện nhưng vẫn còn ở mức thấp. Vì vậy, làm thế nào để rút ngắn sự chênh lệch, từng bước nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của cả nước đáp ứng sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập và phát triển là trách nhiệm thuộc về cả quốc gia, dân tộc và toàn xã hội.
Xem chi tiết…Bài viết tìm hiểu cách thức các gia đình dân tộc thiểu số (DTTS) thực hiện việc xã hội hóa vai trò giới cho trẻ em trong gia đình. Đồng thời, phân tích phương pháp xã hội hóa vai trò giới trong gia đình DTTS, qua lựa chọn 2 dân tộc là Ê Đê (với đặc trưng chế độ mẫu hệ) và Cờ Lao (với đặc trưng chế độ phụ hệ), nhằm tìm hiểu sự khác biệt trong cách thức xã hội hóa vai trò giới ở 2 đại diện này….
Xem chi tiết…Từ cơ sở lý luận về “hệ thống hóa” và “đánh giá” các công trình nghiên cứu về chính sách dân tộc từ năm 1986 đến nay rút ra những thành công và khoảng trống trong nghiên cứu chính sách dân tộc và ban hành chính sách dân tộc. Từ đó, khuyến nghị, ban hành chính sách dân tộc giai đoạn 2019-2025 và giai đoạn tiếp theo nhằm thực hiện tốt đường lối đổi mới của Đảng trong thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi.
Xem chi tiếtBài viết tập trung mô tả, đánh giá thực trạng của hình thức lời bình trong các chương trình truyền hình Tiếng Tày – Nùng ở Việt Nam hiện nay, phân tích nguyên nhân của các hạn chế; trên cơ sở ấy, đề xuất những giải pháp khắc phục giúp nâng cao chất lượng lời bình của các chương trình Truyền hình Tiếng Tày – Nùng nói riêng, các chương trình Truyền hình tiếng dân tộc nói chung.
Xem chi tiếtTừ lâu việc giáo dục và sử dụng ngôn ngữ ở các vùng dân tộc thiểu số (DTTS) ở Việt Nam đã được đặt ra. Cho đến nay, đây vẫn là một vấn đề thời sự. Yêu cầu của giáo dục ngôn ngữ (GDNN) là phải giúp học sinh (HS) hiểu và sử dụng thành thạo cả tiếng Việt và tiếng mẹ đẻ (của HS). Yêu cầu này hỗ trợ cho học vấn, cho sự đa dạng về văn hoá truyền thống, sự tự trọng và tinh thần nhân văn….
Xem chi tiết…Ở Nam Bộ, với không gian sinh sống không hoàn toàn giống với những người đồng tộc gốc Chăm ở miền Trung và Nam Trung phần, đã hình thành nên những giá trị văn hóa Chăm Nam Bộ đặc thù. Tìm hiểu khả năng thích nghi và sáng tạo văn hóa của cộng đồng Chăm ở Nam Bộ để có chiến lược duy trì và phát triển phù hợp là rất cần thiết trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập và phát triển hiện nay.
Xem chi tiếtXác định thành phần dân tộc để quản lý dân cư, nhằm xây dựng và phát triển quốc gia độc lập, từ lâu đã được nhiều quốc gia trên thế giới quan tâm. Bài viết phân tích những cách nhìn và ý kiến khác nhau về dân tộc, thành phần dân tộc, chủ yếu ở thế kỷ XX và đầu thế kỷ XXI của các nhà khoa học ở một số nước trên thế giới. Qua đó, cung cấp cái nhìn biện chứng trong việc đưa ra tiêu chí xác định thành phần dân tộc ở Việt Nam, giai đoạn hiện nay.
Xem chi tiếtLễ hội Ná Nhèm (Ná Nhèm, tiếng Tày có nghĩa là Mặt nhọ) của người Tày ở Lạng Sơn, thường diễn ra vào rằm tháng Giêng hằng năm. Đây là một lễ hội đặc sắc, ẩn chứa nhiều tầng văn hóa, đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể cấp Quốc gia năm 2015. 3 năm trước đó – năm 2012, lễ hội độc đáo này mới được phục dựng sau hơn thế kỷ thất truyền. Tuy nhiên, những người làm nghiên cứu vẫn băn khoăn về các nội dung nằm trong tục thờ, trò diễn…
Xem chi tiếtCho đến nay, trống đồng vẫn là đề tài nghiên cứu thu hút sự quan tâm của nhiều học giả trên thế giới với không ít tranh cãi về nguồn gốc, niên đại, hình dáng, hoa văn… từ đó liên quan đến văn hóa của tộc người sáng tạo ra chúng. Phản hồi lại những nhận định của học giả Trung Quốc Vương Chấn Dong về nguồn gốc và tộc thuộc của trống Ngọc Lũ Việt Nam, tác giả bài viết đã đưa ra những lập luận xác đáng và đầy đủ sở cứ khoa học để khẳng định: Không có mối quan hệ nào giữa người Lạc Việt và người Điền…
Xem chi tiếtBài viết bàn đến tên ngôn ngữ các dân tộc ở Việt Nam; từ đó đề xuất cách gọi và cách viết các tên nêu trên: Căn cứ vào cách đọc tên dân tộc và tên các nhóm địa phương ở nguyên ngữ để phỏng âm (đọc) theo tiếng Việt; Phiên chuyển bằng chữ Quốc ngữ có thay đổi một vài quy tắc Quốc ngữ cho phù hợp với cách đọc cách viết ở các ngôn ngữ dân tộc thiểu số.
Xem chi tiếtThổ cẩm của các tộc người trên dải đất này cũng là một chủ đề được nhiều nhà khoa học quan tâm. Và sau nhiều năm nghiên cứu, tác giả bài viết muốn khẳng định một số đặc trưng cơ bản của thổ cầm – nghề dệt và sản phẩm dệt các tộc người tại chỗ trên TS – TN, nhận diện một số vấn đề đang đặt ra với nghề dệt, sản phẩm dệt ở đây qua đó định hướng giải pháp nhằm bảo tồn, phát triển nghề dệt, sản phẩm dệt của các tộc người tại chỗ trên vùng đất này.
Xem chi tiết… thông qua bài viết này, tác giả đưa ra những lập luận, dẫn chứng đã được nghiên cứu trong thời gian tương đối dài để chứng minh kết luận của các nhà nghiên cứu trống đồng Trung Quốc chưa đủ căn cứ khoa học. Đồng thời, khẳng định quan điểm: Trống Điền là loại trống đoạn mệnh không có cơ hội phát triển thành bất cứ loại trống nào sau này. Cùng với vận mệnh của dân tộc Việt Nam, trống Điền là loại trống phái sinh từ trống Đông Sơn do người Lạc Việt chế tạo.
Xem chi tiếtBài viết trình bày khái quát thực trạng phát huy các yếu tố văn hoá truyền thống của dân tộc Thái ở huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La và văn hóa truyền thống của dân tộc Mông ở huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai trong hoạt động du lịch. Những sắc màu rực rỡ của thổ cẩm người Mông, những điệu múa độc đáo của người Thái, những ngôi nhà trình tường, nhà sàn kiên cố… đã trở thành những tài nguyên du lịch nhân văn cuốn hút khách du lịch. Qua đó, khẳng định vai trò quan trọng của văn hoá truyền thống các dân tộc thiểu số trong sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội chung của cả nước đồng thời khẳng định phát triển du lịch dựa trên văn hoá tộc người là hướng đi hết sức đúng đắn.
Xem chi tiết…Ở cấp độ làng/xã, mô hình lễ hội với sự tham gia một cách chủ động, tích cực, hiệu quả trong việc phục hồi và duy trì các hình thức diễn xướng của âm nhạc cồng chiêng. Bài viết nghiên cứu trường hợp lễ hội cồng chiêng tại xã Kông Lơng Khơng, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai. Một mô hình lễ hội cộng đồng được thành lập và thực hành ngay sau khi hồ sơ Không gian Văn hóa Cồng chiêng được Tổ chức UNESCO vinh danh.
Xem chi tiếtTrong những năm qua, ẩm thực đường phố TPHCM đã phát huy được vai trò lớn góp sức cho DL phát triển. Tuy mức độ hoàn thiện và sự lan tỏa chưa rộng, hiệu quả còn khiêm tốn, song hi vọng tương lai, khi TPHCM thực hiện thành công các giải pháp đề ra, chắc chắn sự đóng góp của ẩm thực đường phố trong lĩnh vực thu hút du khách quốc tế sẽ đem lại nguồn lợi tích lũy lớn cho ngành DL nói riêng và kinh tế – xã hội Thành phố nói chung.
Xem chi tiết