Văn học

Hành động ngôn từ, nguyên tắc cộng tác, thể diện và lịch sự là các khái niệm cơ bản trong ngữ dụng học. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc tường giải hành vi ngôn ngữ trong giao tiếp xã hội cũng như trong văn học. Trong bài viết này, chúng tôi khảo sát hiệu quả của việc vận dụng các khái niệm này vào phân tích hội thoại trong văn học và đề xuất cách tiếp cận văn học từ góc độ ngôn ngữ học hỗ trợ cho việc dạy và học văn…

Du ký đặc biệt nở rộ trong những năm gần đây như một thể loại văn học tiêu biểu. Cảm thức nhân loại, từ ảnh hưởng của xu thế hội nhập, trở thành điểm nhấn hấp dẫn và độc đáo trong những tác phẩm du ký. Trên cơ sở khảo sát các tác phẩm du ký Việt Nam đương đại (từ năm 2000 đến nay), bài báo bước đầu nhận diện thế giới nghệ thuật được tạo lập từ cảm thức nhân loại với các biểu hiện đặc thù như: khát vọng lên đường, nỗ lực hội nhập và chinh phục những thách thức văn hóa, ý thức “đi xa để trở về”…

Thơ sứ trình (thơ đi sứ) là những tác phẩm thơ ca được các sứ thần sáng tác trên đường đi sứ, thực hiện trọng trách bang giao giữa các triều đại Việt Nam và Trung Hoa thời trung đại. Niềm cảm hứng trước những vùng đất mới, con người mới và tâm trạng xa xứ đã khiến cho các thi phẩm sứ trình không chỉ có ý nghĩa lịch sử, bang giao mà còn mang giá trị văn chương đặc sắc, làm phong phú và giàu có kho tàng thơ ca dân tộc. Theo dõi lịch sử vận động, phát triển của thơ đi sứ (từ TK XIII – hết TK XIX) chúng tôi nhận thấy một hiện tượng: bắt đầu từ thời Lê Cảnh Hưng cho đến hết thời Gia Long (1740 – 1820), chỉ trong vòng chưa đầy 80 năm thơ đi sứ đã phát triển nở rộ cả về số lượng lẫn kết tinh nghệ thuật độc đáo….

Hành động ngôn từ, nguyên tắc cộng tác, thể diện và lịch sự là các khái niệm cơ bản trong ngữ dụng học. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc tường giải hành vi ngôn ngữ trong giao tiếp xã hội cũng như trong văn học. Trong bài viết này, chúng tôi khảo sát hiệu quả của việc vận dụng các khái niệm này vào phân tích hội thoại trong văn học và đề xuất cách tiếp cận văn học từ góc độ ngôn ngữ học hỗ trợ cho việc dạy và học văn.

…Cho tới nay đã có nhiều công trình nghiên cứu bàn về cuộc đời, con người cũng như những giá trị nội dung tư tưởng và nghệ thuật thơ Hàn Mặc Tử. Từ hướng tiếp cận hình tượng/ biểu tượng, một số tác giả đi trước đã nhắc tới các biểu tượng trăng, hồn, máu trong thơ ông nên trong bài viết này, chúng tôi lựa chọn một biểu tượng khác, tuy xuất hiện với tần suất không lớn, song lại có những ngữ nghĩa khá độc đáo, thú vị và dường như lần xuất hiện nào nó cũng đột xuất, bất ngờ đối với người đọc: biểu tượng màu trắng. Đây là nội dung chính được chúng tôi đặt ra và luận giải trong bài báo này.

Đầu thế kỷ XX, Phan Khôi là một trong những người tiên phong dùng ngòi bút để bảo vệ nữ quyền. Tư tưởng tiến bộ đó được ông thể hiện trong nhiều bài báo, đặc biệt là ở tiểu thuyết “Trở vỏ lửa ra”. Tác phẩm hướng đến việc chống lại lễ giáo phong kiến hà khắc; đề cao tự do cá nhân và bảo vệ quyền của người phụ nữ như quyền thừa kế, quyền được học hành, quyền tự do yêu đương, được quyết định tương lai…

Bài viết bàn về đặc trưng riêng trong thơ thiền của Nguyễn Bỉnh Khiêm và Masuo Basho, hai đại diện tiêu biểu cho thơ thiền Việt Nam và Nhật Bản, qua đó thấy được những đóng góp quan trọng của họ cho sự phát triển của dòng thơ thiền ở phương Đông.

Kho tàng truyện cổ Việt Nam có truyền thuyết An Dương Vương xây thành Cổ Loa huyền bí xoay quanh câu chuyện Mỵ Châu, Trọng Thủy. Truyện đưa vào chương trình sách Giáo khoa cho học sinh bậc THCS học tham khảo. Có nhiều ý kiến trái chiều xoay quanh câu chuyện tình Mỵ Châu – Trọng Thủy với nhiều góc nhìn tư duy ở các biên độ khác nhau….

Trong giai đoạn từ đầu thế kỷ XX đến năm 1945, tiểu thuyết lịch sử ở Nam Bộ được định hình và có bước đột phá so với quá trình vận động của nền văn học Việt Nam. Từ quan điểm của thuyết cấu trúc phát sinh, bài viết này phân tích sự vận động của tiểu thuyết lịch sử Nam Bộ các khía cạnh: thành tựu sáng tác xuất phát từ các hành vi thể nghiệm của nhà văn,….

“Không gian nghệ thuật” là một phương diện thi pháp quan trọng của sáng tác văn học, có vai trò xây dựng thế giới nghệ thuật, thể hiện quan điểm của người sáng tác về con người, xã hội và cuộc sống. Không gian sinh hoạt xuất hiện trong truyện cổ tích Hàn Quốc
bao gồm: không gian gia đình, không gian lễ hội, không gian chợ, làng và không gian kinh thành… Các không gian này giúp chúng ta hiểu hơn về nghệ thuật của truyện cổ tích Hàn Quốc và sự đa dạng, phong phú trong văn hoá dân gian của dân tộc Hàn.