Văn học

Trong bài viết này, chúng tôi tổng thuật các nghiên cứu về chủ nghĩa nhân văn trong khoa nghiên cứu văn học ở Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến 1975. Qua đó, chúng tôi phân tích, làm rõ đặc trưng, vị trí của chủ nghĩa nhân văn trong nghiên cứu văn học ở Việt Nam; những thành tựu và hạn chế của việc nghiên cứu chủ nghĩa nhân văn ở Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến 1975.

Tập truyện Chân trời cũ là tác phẩm văn xuôi tiêu biểu trong sự nghiệp sáng tác của Hồ Dzếnh. Xét ở phương diện loại hình cấu trúc – chức năng, tác phẩm thể hiện xu hướng trữ tình hóa qua việc tác giả chủ yếu sử dụng bút pháp trữ tình để miêu tả đời sống cá nhân và đời sống nội tâm của nhân vật.

Tiểu thuyết lịch sử Đôn Hoàng (Tonko – 1959) của Inoue Yasushi và tiểu thuyết kì ảo – giả tưởng Người khổng lồ ngủ quên (The Buried Giant – 2015) của Kazuo Ishiguro cùng viết về những gặp gỡ, suy tư và trải nghiệm của con người trong một cuộc hành trình dài, đầy ắp những sự kiện tưởng như ngẫu nhiên, song hóa ra lại như được sắp xếp dưới bàn tay của số mệnh, để con người có thể hoàn thành trách nhiệm trước lịch sử và tìm ra ý nghĩa của cuộc đời…

Bài viết trình bày cái nhìn sơ giản về phê bình sinh thái văn học qua những tính chất, đặc điểm cơ bản gắn với tiến trình phát triển nghệ thuật. Hệ đặc điểm ấy được làm sáng rõ trong tiểu thuyết Hiện thực Huyền ảo Mĩ Latin từ phương diện địa lí, chính trị, lịch sử, xã hội nói chung và hình tượng, tư duy, thủ pháp nghệ thuật nói riêng.

Sự tương tác, va chạm giữa tính chất quy phạm và bất quy phạm bao trùm lên nhiều phương diện của văn học Việt Nam giai đoạn hậu kì, trong đó bao gồm cả kết cấu trần thuật. Mặc dù tác phẩm tự sự trung đại có nòng cốt khá rắn chắc về kết cấu và chủ đề, nhưng chúng vẫn phản ánh nhạy bén sự biến chuyển của thời đại và văn học. Vì vậy, bài viết tập trung phân tích cốt truyện và điểm nhìn để làm rõ sự mở rộng và biến đổi của kết cấu trần thuật trong văn học Việt Nam thế kỉ XVIII – XIX.

Sử dụng yếu tố kỳ ảo là một trong những thủ pháp nghệ thuật giúp các nhà văn thể hiện quan niệm về cuộc sống và con người. Chất liệu kỳ ảo đã tạo nên những bước đột phá trong nghệ thuật tự sự đương đại…

Bài viết làm rõ tính cách Việt trong truyện ngắn Thạch Lam. Đây là một trong những giá trị nổi bật về nội dung của truyện ngắn Thạch Lam, khiến cho truyện ngắn của nhà văn này vừa có giá trị nhân đạo vừa có tính dân tộc sâu sắc. Truyện ngắn Thạch Lam giống như những bài thơ trữ tình ca ngợi vẻ đẹp về tính cách, phẩm chất của con người Việt Nam trong cuộc sống.

Từ khi đổi mới (1986) đến nay, văn học đại chúng ở Việt Nam đã phát triển hết sức mạnh mẽ. Đặc biệt, trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế sâu rộng của Việt Nam hiện nay, văn học đại chúng không ngừng mở rộng tầm ảnh hưởng cho dù tâm thế tiếp nhận và thừa nhận nó từ phía người đọc là rất khác nhau. Sự phát triển của loại hình văn học này một mặt góp phần làm đa dạng hóa đời sống văn học, mặt khác đem đến nhiều hệ lụy và…

Trong văn chương Nguyễn Công Trứ, biểu tượng trời đất đã trở thành kí hiệu thẩm mĩ lặp đi lặp lại nhiều lần và mang ý nghĩa phái sinh. Một mặt, biểu tượng trời đất biểu trưng cho không gian xã hội, không gian vẫy vùng của kẻ sĩ; mặt khác, biểu tượng này còn biểu trưng cho không gian tâm lí, thể hiện trạng thái và nỗi niềm của nhà thơ trước cuộc đời. Biểu tượng trời đất trong sáng tác của Nguyễn Công Trứ đã gắn liền với hành trạng và tâm trạng của ông trong suốt cuộc đời đầy những biến động.