Hoạt động trải nghiệm ở Trường Trung học cơ sở – Một số vấn đề lý luận và thực tiễn với môn Giáo dục công dân

Hoạt động trải nghiệm là môn học trong dự thảo các chương trình môn học của Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố được thực hiện bắt buộc từ lớp 1 đến lớp 12, bậc Tiểu học được gọi là Hoạt động trải nghiệm; ở THCS và THPT được gọi là Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp. Thông qua các hoạt động thực hành, những việc làm cụ thể, học sinh sẽ phát huy vai trò cụ thể, tính tích cực, chủ động, tự giác và sáng tạo của bản thân. Các em được tham gia vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động từ thiết kế, chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết quả.

Xem chi tiết

Từ tư tưởng “khai dân trí” của Phan Châu Trinh suy nghĩ về đổi mới giáo dục ở nước ta hiện nay

Dưới góc độ giáo dục, có thể nói rằng phong trào Duy Tân là một cuộc cách mạng giáo dục ở Việt Nam đầu thế kỉ XX theo hướng khoa học và hiện đại. Tư tưởng về phát triển giáo dục, “khai dân trí” thông qua con đường thực dạy, thực học, thực nghiệp của Phan Châu Trinh (1872 – 1926) – người đứng đầu phong trào Duy Tân, cho đến nay vẫn còn giá trị và có ý nghĩa đối với giáo dục Việt Nam.

Xem chi tiết

Giáo dục sớm – Cuộc cách mạng mềm trong giáo dục

Giáo dục sớm là một bước đột phá, là cuộc cách mạng mềm trong khoa học giáo dục của nhiều quốc gia trên thế giới. Giáo dục sớm tác động, dẫn dắt, bồi dưỡng phát triển tiềm năng thể lực, trí tuệ và nhân cách tốt đẹp của trẻ trong những năm đầu đời. Đây là giai đoạn phát triển quan trọng nhất của một con người, là nền tảng cho sự phát triển cả thể chất, tinh thần, nhận thức và văn hóa trong tương lai của cả cuộc đời. Với sứ mệnh như vậy, mục tiêu của giáo dục sớm không phải để nhồi nhét tri thức mà kích hoạt, khai phá các tiềm năng của trẻ, tạo điều kiện cho hai bán cầu đại não phát triển tối đa góp phần phát triển toàn diện cả thể chất và nhân cách cho trẻ.

Xem chi tiết

Cải cách giáo dục của Pháp tại Việt Nam và Hà Lan ở Indonesia thời thuộc địa: Những điểm tương đồng

Giáo dục được coi là một công cụ quan trọng trong chính sách cai trị và bóc lột thuộc địa của thực dân Pháp tại Việt Nam và Hà Lan ở Indonesia. Để có thể thiết lập sự độc quyền thương mại và duy trì địa vị chính trị ở các thuộc địa, cả người Pháp và Hà Lan đều coi giáo dục là một phương cách để kiểm soát xã hội thông qua việc cung cấp một chương trình giáo dục và văn hóa phương Tây vào Việt Nam và Indonesia nhằm biến đổi thế giới quan của người bản địa. Từ cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX, nhu cầu cấp thiết về các lợi ích tại thuộc địa khiến chính quyền Pháp và Hà Lan phải có những điều chỉnh thông qua những chính sách riêng để nâng cao trình độ và cải thiện chất lượng nguồn nhân lực phục vụ trong bộ máy chính quyền thuộc địa.

Xem chi tiết

Hệ thống giáo dục Pháp-Việt ở Khánh Hòa (1887-1954)

Từ năm 1653 đến năm 1887, giáo dục ở Khánh Hòa vẫn là nền giáo dục phong kiến và không có nhiều thành tựu. Sau năm 1887, khi người Pháp tiến hành chính sách giáo dục mới, bức tranh giáo dục ở Khánh Hòa đã có những khởi sắc. Bên cạnh hệ thống trường học các cấp bậc, Khánh Hòa có sự tồn tại của các trường thực nghiệp, cơ sở giáo dục tôn giáo và các viện nghiên cứu. Do những điều kiện đặc thù nên hệ thống giáo dục Pháp-Việt ở Khánh Hòa chỉ phát triển tương đối. Dù vậy, sự xuất hiện của hệ thống giáo dục Pháp-Việt trên địa bàn Khánh Hòa đã có những tác động đa chiều trên nhiều phương diện.

Xem chi tiết

Trường tiểu học Pháp-Việt ở Trung kỳ đầu thế kỉ XX[1]

 Để góp phần làm sáng tỏ thực trạng của giáo dục ở Trung Kỳ, nhất là giáo dục ở bậc tiểu học thời kỳ đầu thế kỉ XX, dựa trên các tài liệu của chính quyền Pháp bao gồm các nghị định, báo cáo niên giám, tài liệu thống kê của chính quyền Pháp trong đó có Nha Học chính Trung Kỳ, bài viết tập trung trình bày các chính sách giáo dục của chính quyền thuộc địa Pháp và triều Nguyễn trong thời kỳ cải cách giáo dục lần thứ nhất từ năm 1906, đồng thời phục dựng lại trên những nét lớn hệ thống giáo dục tiểu học Tiểu học Pháp-Việt (Ecole primaire franco-indigène) ở Trung Kỳ đầu thế kỉ XX,…

Xem chi tiết

Giáo dục các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam thời Pháp thuộc

Thời Pháp thuộc, chính quyền thực dân đã áp dụng một số chính sách về giáo dục cho các tỉnh miền núi nhằm phục vụ công cuộc cai trị và khai thác thuộc địa. Tại các tỉnh miền núi Bắc Kỳ, giáo dục đã thay đổi và tác động phần nào tới kinh tế, xã hội song cũng tồn tại nhiều hạn chế. Bài viết đề cập đến thực trạng giáo dục ở một số tỉnh thuộc khu vực Đông Bắc và Tây Bắc Việt Nam dưới sự cai trị của thực dân Pháp. Từ đó đánh giá về nền giáo dục của khu vực này cách đây một thế kỉ.

Xem chi tiết

Giáo dục Pháp-Việt ở Bắc Trung kỳ 30 năm đầu thế kỉ XX

Để phục vụ có hiệu quả cho công cuộc xâm lược, cai trị Việt Nam, chính quyền Pháp đã nhanh chóng phát triển một chế độ giáo dục hoàn toàn mới cho người bản xứ: Giáo dục Pháp – Việt. Chính quyền thuộc địa đã du nhập những nội dung, chương trình, phương pháp dạy học theo kiểu phương Tây vào hệ thống giáo dục Pháp – Việt. Tuy nhiên, những yếu tố “bản địa” đã chi phối và ảnh hưởng nhất định đến chính sách giáo dục của Pháp. Bởi trường học Pháp – Việt được hình thành trong chính sách thực dân, đồng thời được xem xét trong thái độ tiếp nhận của người dân Việt Nam ở ba kỳ. Bài viết tập trung nghiên cứu những điểm cơ bản của giáo dục Pháp – Việt ở Bắc Trung Kỳ 30 năm đầu thế kỷ XX..

Xem chi tiết

Giáo dục Pháp-Việt đầu thế kỉ XX và những nhân vật nữ tiêu biểu thời Tây học

Phụ nữ – một nửa của thế giới loài người, luôn đóng vai trò nhất định trong xã hội. Song, trong xã hội phong kiến họ không được đến trường học. Đến thời Pháp thuộc, trường dành cho nữ sinh được mở, phụ nữ mới được cắp sách đi học và được tự do thực hiện ước mơ của mình qua con đường học vấn. Thông qua hành lang văn hóa Pháp, nền giáo dục phương Tây mà cụ thể là giáo dục Pháp đã thâm nhập vào nước ta. Buổi đầu nền giáo dục này gặp nhiều trở ngại, khó khăn, phải qua hai lần cải cách, lần thứ nhất năm 1906, lần thứ hai 1917 thì nền giáo dục Pháp-Việt mới ổn định và phát triển…

Xem chi tiết

Giáo dục Nho học thời Trần (thế kỉ XIII – thế kỉ XIV)

Bài viết chủ yếu sử dụng phương pháp lịch sử, phân tích, đối chiếu sử liệu từ nguồn thư tịch cổ của Việt Nam để làm rõ những nội dung về giáo dục Nho học thời Trần. Kết quả nghiên cứu mang tới những nhận thức mới về giáo dục Nho học, về mối quan hệ song hành giữa sự phát triển của Nho giáo và giáo dục Nho học ở Việt Nam thế kỉ XIII-XIV cũng như những nỗ lực của vương triều Trần trong quá trình xây dựng và củng cố thể chế chính trị quân chủ tập trung thống nhất.

Xem chi tiết

Giáo dục cho phụ nữ: từ Pháp đến Việt Nam thế kỉ XIX-XX

Ở Pháp, năm 1850, Đạo luật Falloux ra đời thiết lập quyền tự do của giáo dục trung học, trong đó quy định bắt buộc phải có một trường nam sinh ở mỗi xã có 500 cư dân, đồng thời phải thành lập một trường nữ sinh ở mỗi xã có từ 800 cư dân trở lên. Tiếp thu tư tưởng đó, ở Đông Dương, từ năm 1861, chính quyền thuộc địa Pháp thiết lập nền giáo dục Tây học, ban đầu là Nam Kỳ rồi Bắc Kỳ và Trung Kỳ. Năm 1917, nền giáo dục Pháp-Việt được xác lập ở Việt Nam qua việc Toàn quyền Albert Saraut ban hành Học chính Tổng quy (1917).

Xem chi tiết

Môn lịch sử trong chương trình giáo dục trung học Pháp-Việt

Trong chương trình giáo dục Pháp-Việt từ bậc tiểu học đến trung học, môn Lịch sử là môn học bắt buộc. Chương trình được thiết kế tương đối khoa học theo hệ thống tuyến tính với sự phát triển của lịch sử theo không gian và thời gian, từ nguồn gốc đến hiện đại, từ lịch sử địa phương, khu vực, liên bang Đông Dương đến lịch sử nước Pháp, châu lục (châu Âu, châu Á, châu Mĩ, châu Phi), trong đó đề cao vai trò của nước Pháp và châu Âu nhằm thực hiện mục đích của giáo dục là đào tạo tầng lớp trí thức phục vụ cho chế độ thuộc địa….

Xem chi tiết

Quá trình chữ Quốc ngữ trở thành ngôn ngữ chính thức trong trường phổ thông thời thuộc Pháp

Song song với quá trình thôn tính và bành trướng xâm lược tại Việt Nam, người Pháp tăng cường đẩy mạnh thực thi chính sách giáo dục ngay khi vừa làm chủ vùng đất Nam Kỳ. Tuy nhiên, họ đã vấp phải một trở ngại lớn khi nền giáo dục Nho học ở Việt Nam vẫn còn tồn tại và đào tạo ra những trí thức yêu nước chống lại người Pháp. Những toan tính, mưu lợi trong chính sách giáo dục sẽ đi ngược lại sự mong đợi của người Pháp khi chữ Hán vẫn được người Việt sử dụng. Hiểu được tầm quan trọng của giáo dục đối với công cuộc khai thác và bóc lột thuộc địa, chính quyền Pháp đã ban hành nhiều quy định bắt buộc chữ Pháp và chữ Quốc ngữ phải có trong chương trình giáo dục…

Xem chi tiết

Chế độ giáo dục tại Việt Nam từ nhà Nguyễn đến nhà trường Pháp[1] (Phần 2)

…Trong số những nhân vật này, nhà Hán học và dân tộc học Dumoutier là nổi bật nhất. Được Thống sứ Paul Bert bổ nhiệm chức giám đốc giáo dục Bắc Kỳ, nhờ vào sự hiểu biết hoàn hảo ngôn ngữ và văn hóa cổ điển Hán – Việt, ông đã tránh được những thất vọng của những người tiền nhiệm ở miền Nam (đặc biệt là Le Myre de Vilers) trong lĩnh vực trường học. Khâm phục chân thành hệ thống giáo dục truyền thống (tới mức lý tưởng hóa nó một chút), ông đã cảnh báo Bộ trưởng Bộ Giáo dục của Jules Ferry về mọi sự đồng hóa vội vàng, đi đến việc tạo ra một nhà trường tầm thường,…

Xem chi tiết

Báo Tiếng Dân (1927-1943) với vấn đề giáo dục Nho học

Trong bài viết này, chúng tôi thực hiện một phân tích về việc đánh giá lại giáo dục Nho học dựa trên căn cứ các bài viết của tờ báo Tiếng Dân (1927-1943) tại Trung Kỳ. Trong tương quan với nền giáo dục Pháp-Việt, giáo dục Nho học bộc lộ những ưu thế nhất định bao gồm ngôn ngữ và tư tưởng học thuật Nho giáo. Tiếp cận từ góc độ văn hóa, khái niệm vốn văn hóa cho phép nhìn nhận những giá trị của giáo dục Nho học như vốn văn hóa của một dân tộc dựa trên tầm nhìn về sự phát triển giáo dục nói chung, nhất là phát triển năng lực người học.

Xem chi tiết

Giáo dục trung học Pháp-Việt ở Trung Kỳ

Bài viết đề cập đến quá trình thiết lập hệ thống giáo dục trung học công lập Pháp-Việt ở Trung Kỳ đặt trong mối quan hệ so sánh với vấn đề này ở Bắc Kỳ và Nam Kỳ. Ở Trung Kỳ, quá trình từ bỏ Hán học và xác lập giáo dục Pháp-Việt (Pháp – bản xứ) nói chung, bậc trung học nói riêng diễn ra muộn hơn so với Bắc Kỳ và Nam Kỳ. Qui mô trường, lớp, số lượng học sinh và giáo viên cũng nhỏ và ít hơn so với Bắc Kỳ và Nam Kỳ, ngay cả từ sau năm 1919, chính quyền Nam triều giao cho chính quyền Pháp quyền quản lí và điều hành giáo dục. Nguyên nhân bắt nguồn từ các yếu tố lịch sử, chính trị, văn hóa, dân cư, kinh tế,… quy định…

Xem chi tiết

Đào tạo lĩnh vực đặc thù – Những vấn đề cần đổi mới để hội nhập và phát triển

Đào tạo văn hóa, nghệ thuật, thể thao và du lịch là loại hình đào tạo hết sức đặc biệt. Đây là loại hình đào tạo có vai trò xã hội về phương diện nghề nghiệp rất cao, mức độ hưởng thụ các giá trị văn hóa, nghệ thuật, thể thao và du lịch của mỗi quốc gia có thể được xem là tiêu chí quan trọng trong phát triển. Trong khi những tiến bộ về chính sách của Nhà nước đối với lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể thao và du lịch thời gian qua là rất đáng kể, thì việc đào tạo đối với lĩnh vực này lại còn nhiều vấn đề bất cập cả trong công tác quản lý và dạy học. Đã đến lúc cần phải đổi mới đến công tác đào tạo lĩnh vực này thỏa đáng hơn nữa trong tầm nhìn hội nhập và phát triển.

Xem chi tiết

Giáo dục Pháp ở Nam Kỳ (1861-1897)

Sau khi chiếm được 3 tỉnh miền Đông Nam Kỳ, Pháp nhanh chóng thiết lập hệ thống giáo dục ở Nam Kỳ với 3 trường là Thông ngôn, Tiểu học và Sư phạm. Với việc thiết lập hệ thống trường học trong thời gian ngắn, giáo dục Pháp ở Nam Kỳ có những nền tảng đầu tiên phục vụ cho công cuộc cai trị của Pháp ở Việt Nam. Trong quá trình xây dựng và phát triển, giáo dục Pháp ở Nam Kỳ có những điểm riêng trước khi chương trình khai thác thuộc địa do Paul Doumer được thực thi ở toàn Đông Dương 1897. Bài viết nghiên cứu về “Giáo dục Pháp ở Nam Kỳ (1861-1897)” góp phần tìm hiểu giáo dục Pháp ở Nam Kỳ trong thời kỳ đầu thiết lập bộ máy cai trị ở Việt Nam và những ảnh hưởng của nền giáo dục này đến những thay đổi của giáo dục Việt Nam trong giai đoạn cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX.

Xem chi tiết

Giáo dục Pháp-Việt và quá trình hiện đại hóa giáo dục Việt Nam

Bài viết tập trung làm rõ một số thời điểm bước ngoặt trong quá trình phát triển của giáo dục Pháp-Việt ở Việt Nam, tìm hiểu một số điểm mới trong nội dung giáo dục Pháp-Việt qua đó làm rõ quá trình hiện đại hóa giáo dục Việt Nam. Những thời điểm quan trọng được đề cập đến trong bài là việc vua Thành Thái thông qua Bản Quy chế giáo dục năm 1906 nhằm tiến hành cải cách các trường Nho học; việc áp dụng Học chính Tổng quy năm 1918; việc quy định về bằng Sơ học yếu lược và quy định về trường tư năm 1924. Một số nội dung trong giáo dục Pháp-Việt được xem xét là vai trò của chữ quốc ngữ, việc giảng dạy chữ Hán và tiếng Pháp, vấn đề giáo dục công dân trong trường Pháp-Việt.

Xem chi tiết

Vài nét về giáo dục và khoa bảng ở Thái Nguyên thời phong kiến

 Ngày nay, Thái Nguyên được biết đến là một trung tâm lớn về đào tạo nguồn nhân lực cho khu vực trung du và miền núi phía Bắc. Địa bàn Thái Nguyên có các trường đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp thuộc nhiều ngành khác nhau. Thành tựu giáo dục của Thái Nguyên có nền tảng từ trong lịch sử. Tính từ khi thành lập Văn Miếu – Quốc Tử Giám, nền giáo dục và khoa bảng thời phong kiến ở Việt Nam kéo dài gần 10 thế kỷ. Suốt tiến trình lịch sử đó, giáo dục Thái Nguyên đã có những đóng góp đáng kể cho nền giáo dục dân tộc. Nơi đây là vùng đất còn nhiều khó khăn nhưng người dân có truyền thống hiếu học, nhiều người đỗ cao trong các khoa thi Hương, thi Hội, giữ chức vụ quan trọng trong triều đình, cống hiến cho đất nước.

Xem chi tiết