Giáo dục học

Trong đội ngũ trí thức nho học tài danh được đào tạo dưới triều Mạc, Nguyễn Bỉnh Khiêm là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất của lịch sử cũng như văn hóa Việt Nam trong thế kỷ XVI. Việc phụng sự triều Mạc hết lòng của Nguyễn Bỉnh Khiêm là kết quả của một quá trình chiêm nghiệm thực tế, nắm bắt được sự phát triển thời cuộc của một nho sĩ thức thời ở thế kỷ XVI. Ông được biết đến nhiều vì tư cách đạo đức, tài thơ văn của một nhà giáo có tiếng thời kỳ Nam – Bắc triều (Lê – Mạc phân tranh) cũng như tài tiên tri các tiến triển của lịch sử Việt Nam.

Mục tiêu của bài viết nhằm đưa ra những giải pháp mang tính lí luận dựa trên những khảo sát thực tế,căn bản giải quyết được vấn đề của thực trạng là tạo hứng thú cho người học trong việc tiếng cận các tiết học phong cách học trong nhà trường trung học phổ thông. Khảo sát được thực hiện trên 11 giáo viên đang trực tiếp giảng dạy, 200 học sinh lớp 12 và 180 HS lớp 10. Kết quả trình bày về thực trạng và giải pháp của việc dạy phong cách học trong nhà trường trung học phổ thông…

… trong thực tế triển khai dạy học phân hoá (DHPH), rất nhiều giáo viên (GV) cảm thấy e ngại khi tổ chức dạy học theo quan điểm này vì cho rằng có quá nhiều thử thách và khó khăn mà GV phải đối mặt, đồng thời nhận thức của GV về bản chất của DHPH vẫn còn nhiều hạn chế, dẫn đến tình trạng hiểu sai và thực hiện chưa tốt. Do vậy, bài viết này tập trung trình bày những nét đặc trưng của DHPH cũng như làm rõ một số ngộ nhận về DHPH nhằm góp thêm một góc nhìn cho lí thuyết về DHPH tại Việt Nam.

Đô thị đại học là một khái niệm mới được đề cập đến tại Việt Nam trong một số năm gần đây. Xây dựng các đô thị đại học đã được đưa vào chính sách như một cách để hoàn chỉnh không gian cho giáo dục đại học. Tuy nhiên, cách hiểu về đô thị đại học ở Việt Nam vẫn chưa hoàn chỉnh. Bài viết điểm lại một số định nghĩa cũng như thực tiễn về đô thị đại học của các nước phát triển để hướng đến cách hiểu đúng hơn về đô thị đại học, từ đó rút ra các khuyến cáo cho việc xây dựng đô thị đại học Việt Nam.

Bài viết phân tích cấu trúc và các thành tố tạo nên hệ sinh thái giáo dục trực tuyến, từ đó đề xuất mô hình lí thuyết về hệ sinh thái giáo dục trực tuyến và các điều kiện đảm bảo hệ sinh thái giáo dục trực tuyến phát triển bền vững, trở thành nền tảng tin cậy, song hành cùng các hệ thống giáo dục quốc dân tại Việt Nam.

Công bằng xã hội trong giáo dục là tạo cơ hội học tập như nhau và phù hợp cho tất cả mọi người trong tiếp cận, tham gia vào quá trình giáo dục tại các cơ sở giáo dục trên cơ sở những điều kiện kinh tế – xã hội nhất định. Bài viết trình bày quan điểm về công bằng xã hội trong giáo dục, trên cơ sở tìm hiểu thực trạng thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục phổ thông ở Việt Nam hiện nay, từ đó đề xuất một số giải pháp chủ yếu góp phần thực hiện tốt hơn nữa công bằng xã hội trong giáo dục phổ thông.

Trên cơ sở quan niệm của tác giả về triết lý giáo dục (TLGD) và các mô hình vận động TLGD của Hồ Ngọc Đại và Vũ Cao Đàm, bài viết giới thiệu mô hình vận động TLGD tổng hợp được chúng tôi xây dựng trên cơ sở lý luận về loại hình văn hóa. Mô hình này có thể đọc theo nhiều chiều kích khác nhau nên cũng có thể được gọi là mô hình vận động TLGD đa chiều kích. Mô hình được kiểm chứng bằng việc phân tích các dữ liệu thực tế điển hình của các nền giáo dục phương Tây, Đông Bắc Á và Đông Nam Á, qua đó cho thấy năng lực giải thích của cách tiếp cận liên ngành triết học – văn hóa học – giáo dục học và tiềm năng, triển vọng của nó.

Xuất phát từ yêu cầu xây dựng chính thể thống nhất và ổn định, củng cố tiềm lực đất nước về mọi mặt, vương triều Lý nhận thấy sự cần thiết phải dựa vào Nho giáo và Nho học. Và như vậy, sau một thời gian dài du nhập vào Việt Nam, đến những năm 80 của thế kỉ XI, nền giáo dục và khoa cử Nho học đã được thừa nhận một cách chính thức qua các sự kiện như lập Văn miếu thờ Khổng tử và các vị thánh hiền (năm 1070), tổ chức khoa thi (năm 1075), dựng Quốc tử giám (năm 1076).

… Bài viết sử dụng phương pháp lịch sử nhằm mục đích nghiên cứu sự chuyển biến của lí niệm giáo dục Nhật Bản trong sự vận động, thay đổi của xã hội thời Minh Trị. Ngoài ra, bài viết cũng chỉ ra mối quan hệ biện chứng giữa lí niệm giáo dục với chính sách – tổ chức – hạ tầng giáo dục. Mối quan hệ biện chứng này được cho là nguyên nhân chính dẫn đến hàng loạt các cuộc cải cách giáo dục trong suốt 47 năm thời Minh Trị mỗi khi có sự thay đổi trong lí niệm giáo dục.

Từ lâu việc giáo dục và sử dụng ngôn ngữ ở các vùng dân tộc thiểu số (DTTS) ở Việt Nam đã được đặt ra. Cho đến nay, đây vẫn là một vấn đề thời sự. Yêu cầu của giáo dục ngôn ngữ (GDNN) là phải giúp học sinh (HS) hiểu và sử dụng thành thạo cả tiếng Việt và tiếng mẹ đẻ (của HS). Yêu cầu này hỗ trợ cho học vấn, cho sự đa dạng về văn hoá truyền thống, sự tự trọng và tinh thần nhân văn….

Jiddu Krishnamurti (1895-1986) được coi là một trong những nhà tư tưởng có tầm ảnh hưởng lớn của thế kỉ XX. Khi đánh giá về ông, người ta xuất phát từ nhiều quan điểm khác nhau. Có người xem Krishnamurti là nhà giáo dục, nhà tư tưởng nhưng cũng có người ưa thích điều huyền bí về con người ông thì xem ông là hiện thân của Bồ Tát hay một vị tiên tri nào đó. Dù tiếp cận dưới góc độ nào thì cũng không thể phủ nhận Krishnamurti là một người yêu chuộng hoà bình, một triết gia đầy tài năng.

Bài viết tập trung phân tích sự thay đổi cách hiểu về “dạy văn hoá” trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, từ đó đề xuất những khuyến nghị đối với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong bối cảnh hiện nay.

…Ở mỗi quốc gia, việc xác định, chỉ rõ quan điểm giáo dục trong một giai đoạn cụ thể, thường thông qua hai phương thức sau: tổng kết thực tiễn giáo dục và rút ra quan điểm giáo dục phù hợp với thực tiễn, hoặc là trên cơ sở một nền giáo dục khoa học trên thế giới, rút ra quan điểm giáo dục phù hợp với nước mình. Thực tiễn cho thấy, cả hai phương thức này đều đã được lựa chọn, hoặc có sự kết hợp bởi cả hai nhưng ở các mức độ khác nhau…

Bài viết đề cập việc ứng dụng hình thức ĐTTX vào GDNN nhằm đa dạng hóa loại hình đào tạo (ĐT) cho GDNN trong bối cảnh đổi mới giáo dục và cách mạng công nghiệp 4.0.

Phương pháp giáo dục Montessori là phương pháp với tiến trình giáo dục đặc biệt dựa vào việc học qua sự cảm nhận của các giác quan với đồ dùng dạy học. Thông qua việc trải nghiệm bằng các giác quan, trẻ tự học được những bài học theo mục đích của nhà giáo dục. Bài viết đưa ra một số bài tập ứng dụng phương pháp Montessori nhằm giáo dụcd phát triển thể chất, nhận thức – ngôn ngữ, tình cảm đạo đức – thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo tại các nhóm lớp mầm non tư thục của thành phố Hà Nội.