Giáo dục học

Bài báo này chúng tôi trình bày kết quả nghiên cứu về định hướng sử dụng di sản văn hóa trong chương trình phổ thông mới môn Lịch sử, các phương pháp vận dụng, những yêu cầu để thực hiện tốt từ phía cơ quan quản lý và giáo viên. Kết quả nghiên cứu về sử dụng di sản trong dạy học lịch sử được nghiên cứu bước đầu trong công trình “Dạy học phát triển năng lực môn Lịch sử Trung học phổ thông” và một số nghiên cứu về vận dụng di sản trong dạy học lịch sử trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Ninh Bình, Bắc Ninh, Phú Thọ.

Immanuel Kant là một trong những nhà tư tưởng lỗi lạc của triết học cổ điển Đức nói riêng và hệ thống triết học nói chung. Ông không chỉ là nhà triết học lớn mà còn là nhà mỹ học lớn của nhân loại với những cống hiến vô cùng quan trọng. Trong lĩnh vực mỹ học, Kant được suy tôn là ông tổ của chủ nghĩa lãng mạn. Bài viết góp phần nhận thức rõ hơn những nội dung cơ bản trong triết học thẩm mỹ của Kant và chỉ ra vai trò to lớn của giáo dục thẩm mỹ trong đời sống xã hội, đặc biệt là giai đoạn hiện nay ở nước ta.

Năng lực (NL) có 2 đặc trưng cơ bản: 1) Được bộc lộ qua hoạt động; 2) Đảm bảo hoạt động có hiệu quả. Ở đầu vào (cấu trúc bề mặt), NL được tạo thành từ tri thức, kĩ năng và thái độ. Ở đầu ra (cấu trúc bề sâu), các thành tố đó trở thành NL hiểu, NL làm và NL ứng xử. Mỗi NL ứng với một loại hoạt động, có thể phân chia thành nhiều NL bộ phận; bộ phận nhỏ nhất, gắn với hoạt động cụ thể là kĩ năng (hành vi). Các NL bộ phận có thể đồng cấp với nhau, bổ sung cho nhau, nhưng cũng có thể là những mức độ phát triển khác nhau…

Hơn nửa thế kỷ qua, bộ sách giáo khoa phổ thông các cấp, trong đó có sách Ngữ văn đã được nhiều thế hệ các nhà khoa học giáo dục không ngừng tìm tòi, cải tiến, đổi mới khi biên soạn. Trước đây, trong một thời gian khá dài, khi biên soạn sách giáo khoa bộ môn Ngữ văn, các soạn giả đã chia làm ba phân môn với ba cuốn sách: Văn học, Tiếng Việt và Làm văn…

Dạy học hướng vào người học là luận điểm then chốt của lý luận dạy học hiện đại, là bản chất của đổi mới phương pháp dạy – học. Mô hình trường học mới tại Việt Nam (VNEN) đã quán triệt quan điểm này với một loạt hoạt động đổi mới : đổi mới về tổ chức lớp học, về tài liệu dạy – học, về phương pháp dạy – học, về đánh giá học sinh, về quan hệ với cha mẹ học sinh và cộng đồng…

 “Nho giáo”, “Nho học”, “Nho gia” hay “Nho thuật”… là những khái niệm rất đỗi quen thuộc đối với những ai từng trải qua trường lớp Việt Nam và các nước thuộc hệ quy chiếu Hán văn. Nhưng để biện biệt cho tường minh khái niệm và lai lịch của nó thì không hẳn nhiều người hiểu một cách thấu đáo. Bài viết này xuất phát từ góc độ văn hóa học để đi đến ngọn nguồn của khái niệm thông qua tổng quan và lí giải các cách hiểu khái niệm này của giới học giả Trung Hoa và Việt Nam trong lịch đại, ngõ hầu gửi tới độc giả trong, ngoài học giới một cách hiểu thấu triệt nhất về khái niệm quan trọng và ý nghĩa này.

Với tiêu chí “Tri thức là của chung nhân loại và tri thức cần phải được chia sẻ”, rất nhiều trường ĐH và Viện Nghiên cứu trên thế giới đã tham gia phong trào học liệu mở và lập lên Hiệp hội Học liệu mở để chia sẻ nội dung, công cụ cũng như phương thức triển khai học liệu mở sao cho đạt được hiệu quả cao nhất. Giảng viên và sinh viên và người tự học ở mọi nơi trên thế giới, đặc biệt là từ các nước đang phát triển như Việt Nam đều có cơ hội tiếp cận các tri thức mới.

… Việc tự học của mỗi sinh viên là rất cần thiết. Để nâng cao chất lượng tự học môn âm nhạc cho sinh viên, chúng tôi đưa ra một số giải pháp: Cần phải giúp sinh viên hiểu được tầm quan trọng của việc tự học môn Âm nhạc, các giảng viên cần biên soạn tài liệu giảng dạy, thiết kế các nội dung học tập phù hợp,áp dụng các phương pháp dạy học tích cực giúp các em phát huy tính tự giác, ham học hỏi để hoàn thành tốt mục tiêu môn học.

khái niệm “đánh giá theo năng lực” vốn không mới nhưng hình thức đánh giá này vẫn còn khá mới mẻ và được áp dụng khá dè dặt ở Việt Nam. Tuy nhiên chúng tôi thiết nghĩ chưa lúc nào như bây giờ, khi giáo dục Việt Nam đang chuyển mình theo hướng tích cực, tập trung phát triển năng lực của người học, thì hình thức đánh giá dựa trên năng lực của người học trở thành một yêu cầu tất yếu.

Nghị quyết 29-NQ/TW khóa XI xác định đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT và phát triển nguồn nhân lực được quán triệt là một yêu cầu cấp thiết trong giai đoạn hiện nay. Các nhà khoa học, nhà giáo cùng toàn Đảng, toàn dân chung tay xây dựng và đổi mới nền giáo dục theo hướng tiếp cận năng lực, phù hợp với xu thế phát triển chương trình giáo dục của thế giới và bắt kịp nền giáo dục của các nước tiên tiến…

Ngày nay, để thành công trong công việc và cuộc sống không thể thiếu kỹ năng mềm vì thực tế cho thấy người thành đạt chỉ có 25% là do kiến thức chuyên môn và 75% còn lại được quyết định bởi những kỹ năng mềm được trang bị. Và trong số các kỹ năng mềm được các nhà nghiên cứu chỉ ra, chúng ta không thể không nhắc tới kỹ năng lắng nghe. Đây là kỹ năng tối cần thiết trong nghệ thuật giao tiếp để tạo mối bang giao và thu phục lòng người. Đồng thời nó cũng là phương thức hữu hiệu để chúng ta học hỏi, tiếp nhận tri thức, kinh nghiệm trong công việc, cuộc sống.