Khảo cổ học

…Trong cuốn “Khu mộ cổ Châu Can”, Viện Bảo tàng Lịch sử Việt Nam (nay là Bảo tàng Lịch sử Quốc gia) xuất bản năm 1977, hai tác giả Lưu Trần Tiêu và Trịnh Căn, đã xếp quả bầu đó vào nhóm hiện vật, với tên gọi hiện vật làm bằng vỏ quả bầu: “Đó là chiếc gáo tìm được trong mộ số 6. Nó được làm bằng vỏ quả bầu gáo, dài 24cm. Phần gáo có hình cầu với đường kính lớn nhất 9cm, trên đó khoét một cái miệng hình bầu dục, dài 5,4cm, rộng 3,6cm. Phần cán hơi uốn cong và nhỏ dần, chỗ rộng nhất 3cm….

Có lẽ trên phạm vi toàn lãnh thổ của đất nước Việt , diện tích lăng mộ chiếm một số lượng đáng kể bên cạnh diện tích sản xuất và diện tích cư trú. Sự tồn tại của loại hình kiến trúc này là xuất phát từ quan niệm đạo đức luân lí về sự sống và cái chết cùng thái độ ứng xử của con người trong giao tiếp xã hội và gia đình nói chung….

Có thể lấy năm 1898 làm mốc ra đời của ngành khảo cổ học Việt Nam với sự thành lập Uỷ ban Khảo cổ học Đông Dương, sau đổi thành Viện Viễn Đông bác cổ vào năm 1900. Đây là cơ quan đóng vai trò chủ yếu trong việc tìm kiếm, thu thập, lưu giữ và nghiên cứu những cổ tích ở Việt Nam và Đông Dương. Cùng với Viện Viễn Đông Bác cổ, Sở Địa chất Đông Dương cũng có nhiều đóng góp cho ngành khảo cổ học, do các nhà địa chất làm việc ở đây đã phát hiện và nghiên cứu nhiều nền văn hoá khảo cổ thời đồ đá Việt Nam…

Để tìm hiểu xuất xứ của các loại gốm sứ Việt Nam phát hiện được ở nhiều di tích ở Đông Nam Á và nhiều di vật đang được lưu giữ trong một số nhà bảo tàng nước ngoài, các học giả Nhật Bản và Úc đã nhiều lần đến Việt Nam và cùng các nhà khảo cổ Việt Nam tiến hành điều tra khai quật một số di tích gốm sứ quan trọng, nhất là các trung tâm sản xuất gốm sứ cao cấp cho xuất khẩu ở Hải Dương như Chu Đậu, Cậy và Ngói.

Đại La thành”, “An Nam La thành” hay “La thành” là tên gọi xuất hiện từ rất sớm trong cổ sử Trung Hoa và Đại Việt, chỉ Kinh thành và vòng thành ngoài cùng của Kinh thành Thăng Long. Trải qua bao biến thiên lịch sử, đến nay, toà thành Thăng Long với các vòng Cấm thành, Hoàng thành và La thành được ghi chép trong chính sử hầu như đã bị san bằng; chỉ còn xuất hiện ở đôi chỗ, đôi nơi một vài dấu tích của vòng La thành xưa….

Bài này viết để giới thiệu về nền văn minh Đông Sơn và sự liên hệ của văn minh Đông Sơn với các văn minh khác trong vùng (như Sa Huỳnh). Sự hiểu biết về văn hóa Đông Sơn còn được nhiều đóng góp về sau này nên sẽ không ngạc nhiên khi có những thuyết và tranh luận giừa các nhà khoa học nghiên cứu về nguồn gốc, biểu tượng, văn hóa Đông Sơn.