Văn hóa

…Trên cơ sở kế thừa kết quả nghiên cứu của những tác giả khác và nghiên cứu thực tế, chúng tôi thấy rằng truyền thống trọng Mẫu đã ảnh hưởng đến quan niệm của người Việt Công giáo về Đức Maria với những đặc điểm như sự che chở, ban ơn và bảo trợ cho sinh sôi nảy nở; còn thánh Quan Thầy của xứ đạo cũng giống như Thành Hoàng làng, đều có vai trò quan trọng đối với cộng đồng làng, là chỗ dựa tinh thần của dân làng. Sự giao thoa văn hóa này có nguồn gốc sâu xa từ chính “bản chất Việt” của người Công giáo Việt Nam.

…trong quá trình nghiên cứu và giảng dạy, việc xác định rõ giới hạn của khái niệm Ấn Độ trong từng bối cảnh nghiên cứu là cần thiết và quan trọng, đặc biệt là ở lĩnh vực văn hóa – nhân văn, bởi ở phương diện này việc xác định tiêu chuẩn đồng nhất để định hình phạm vi một khu vực là phức tạp và mơ hồ hơn cả. Bài viết tập trung phân tích khái niệm Ấn Độ từ góc độ văn hóa – nhân văn trong nghiên cứu khu vực và đề xuất một số điểm lưu ý trong quá trình nghiên cứu, giảng dạy và tìm hiểu Ấn Độ học.

… chuyện ‘người diệt rồng’ dường như từ cái gốc ở vùng biển Đen lan khắp châu Âu, tới bắc châu Phi, Tây Á, Đông nam Á và Đông Á. Ở bài này, ta sẽ đi tìm ‘người diệt rồng’ trong chuyện dân gian người Việt. Bài này có lược dịch và lược thuật một số câu chuyện để làm thí dụ, mà không kể lại nguyên văn, vì những lý do dễ hiểu.

Chuyện dân gian của những nhóm nói tiếng Indo-European (viết tắt IE) có một con vật dữ dằn kêu bằng dragon theo tiếng Anh/Pháp mà ở đây tạm dịch là rồng: nó hay phá hại loài người nên sớm muộn cũng bị người diệt trừ. Trước khi có những thứ tiếng IE lối 4100 năm trước công nguyên, thì nhóm nói tiếng Proto-IE ở ‘Pontic-Caspian steppe’ kế biển Đen và biển Caspian đã kể chuyện xẻ một con ‘rắn’ để lấy lại những gì thiết yếu của xã hội loài người mà bị nó nuốt, thí dụ nước hoặc bò…

Rahu là thần bóng tối có nguồn gốc từ truyền thuyết Khuấy Biển Sữa của đạo Hindu
nhưng khi đi vào văn hóa Khmer Nam Bộ nó bị biến đổi về tên gọi, niềm tin và truyền thuyết. Bài viết của chúng tôi nhằm nghiên cứu nguồn gốc của Rìa-hu, phân tích, đánh giá những biến đổi trong văn hóa Khmer Nam Bộ và các quốc gia nằm trong quỹ đạo của Phật giáo Nam tông.

Bài viết trình bày kết quả nghiên cứu về chợ nổi ở đồng bằng sông Cửu Long, bao gồm: lịch sử hình thành, các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành, sự thay đổi không gian, hiện trạng mạng lưới, đặc điểm, vai trò, hạn chế, những thách thức và sự thay đổi trong hoạt động mua bán.

Ngôi chùa từng gắn bó với người dân Khmer như một phần “thân thể” không thể tách rời trong cuộc sống của họ. Tuy nhiên, hiện nay, vai trò, chức năng của ngôi chùa đã có nhiều thay đổi. Bài viết đề cập những đổi thay trong ngôi chùa Khmer, nguyên nhân của sự thay đổi đó, góp phần vào việc phát huy những giá trị tích cực của ngôi chùa đối với đời sống của đồng bào Khmer theo Phật giáo Nam tông ở vùng Tây Nam Bộ.

… Quá trình hội nhập đã mang đến cho gia đình Việt Nam những giá trị mới nhưng nó cũng làm mai một những giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam. Trong bài viết này, tác giả khái lược những công trình nghiên cứu về giá trị văn hóa gia đình Việt Nam, đồng thời chỉ ra những vấn đề cần được tiếp tục nghiên cứu, bổ sung và phát triển.

 Trong đời sống của các cộng đồng dân tộc Việt Nam, dường như, ở hầu khắp mọi miền, mọi vùng của đất nước, sự hiện diện của các nhịp cầu, cây cầu được coi như những sự hiện diện tất yếu, đảm nhiệm các chức năng đời thường, giúp con người đi lại, nối kết về không gian và thời gian, phục vụ nhu cầu sinh kế, sinh hoạt thường ngày, tùy theo địa hình mỗi làng quê cư trú khác nhau. Những nhịp cầu, cây cầu đó còn luôn gắn liền với đời sống tinh thần, với môi trường sinh hoạt văn hóa của một cộng đồng cư dân nhất định, nhiều khi lại trở thành biểu tượng văn hóa cho dấu ấn một làng quê…

Bài viết trình bày khái lược quá trình hình thành khái niệm văn hoá quan họ (VHQH) dưới góc nhìn hệ thống mà Văn hóa học thường nhìn nhận như một hiện tượng văn hóa; góp bàn và đưa ra quan niệm về VHQH như là một loại hình sinh hoạt văn hóa tinh thần ở địa phương đã sản sinh ra sinh hoạt ca hát quan họ; nêu lên cơ cấu của VHQH gồm hệ thống ýniệm, triết lí sống của người Quan họ, hệ thống giá trị và các chuân̉ mực, hệ thống các hình thức biểu hiện, hệ thống các hoạt động mang tính cộng đồng.

 Hà Nội, thủ đô văn hiến, thành phố hoà bình, văn minh, thanh lịch. Nói đến Hà Nội là nói đến trung tâm văn hoá, chính trị, kinh tế, ngoại giao của cả nước. Trải qua bao thăng trầm trong tiến trình lịch sử, địa dư Hà Nội có nhiều đổi thay. Để hiểu hơn về địa danh Hà Nội qua các thời kỳ, chúng ta nghiên cứu về giá trị của văn bản “Hà Nội địa dư” do Dương Bá Cung biên soạn.

Từ góc độ của một nghiên cứu văn hóa, qua trường hợp báo Tiếng Dân của Huỳnh Thúc Kháng, bài viết bước đầu lí giải cách thức văn hóa tác động đến báo chí và ngược lại. Bài viết tập trung vào mối quan hệ giữa bối cảnh văn hóa, vốn văn hóa với báo chí. Mặt khác, mối quan hệ giữa báo chí với khả năng truyền tải và kiến tạo giá trị văn hóa cũng được làm rõ.

Lượt xem: 103 THE CHANGE OF EDUCATIONAL AND CULTURAL ENVIRONMENTIN COCHINCHINE FROM TRADITION TO MODERN STAGE 1861-1945 Tác giả bài

Với những thành tựu nghiên cứu khoa học ngày càng được tiếp cận theo lối liên ngành/đa ngành. Đông Nam Á: từ góc độ tiếp cận văn hóa cổ, khảo cổ học, văn hóa học, văn học
dân gian… để đưa đến tổng hợp phục dựng bức tranh văn hóa vật chất thời tiền sử – sơ sử. Trước khi có sự tiếp xúc với văn hóa Trung Quốc và Ấn Độ, cư dân Đông Nam Á đã tạo lập cho mình một nền tảng văn hóa riêng…