Văn hóa

Vào buổi đầu khai phá, khi cư dân Việt từ miền ngoài đến vùng đất Đồng Nai-Gia Định, ấn tượng đầu tiên đập vào mắt họ là một thiên nhiên hoang sơ, với những vùng đất màu mỡ nhưng lại không kém phần lam sơn chướng khí với những thú dữ, “Từ cửa biển Cần Giờ, Soài Rạp, cửa Đại, cửa Tiểu, toàn là rừng rậm hàng ngàn dặm” (Phủ biên tạp lục). Cho nên, có thể nói lịch sử khai phá vùng đất này được mở đầu bằng trang sử chinh phục thiên nhiên, trong đó những loài như cọp, sấu, rắn rết, muỗi mòng, đỉa vắt… luôn là mối đe dọa thường trực trong cuộc đấu tranh sinh tồn của người dân nơi đây.

…Thái tử chẳng nhắc, thần cũng định sang Tần. Nhưng r đi mà không có gì làm tin thì khó bề tới gần được Tần Vương. Kìa là Phàn tướng quân 10. Nay Tần Vương treo giải vàng ngàn cân, ấp muôn nhà để mua y. Nếu được thủ cấp Phàn tướng quân cùng bản địa đồ đất Đốc-Kháng của nước Yên để đem dâng vua Tần, tất Tần-Vương sẽ đẹp lòng mà cho thần vào diện kiến, có thế thần mới được dịp đền ơn Thái tử…

Văn chương là một hiện tượng kỳ diệu pha hòa sắc thái cá nhân với sắc thái xã hội. Đó là những công trình sáng tạo âm thầm/ nhất thời song lại có cơ hội để trường tồn hơn các tác tạo nào khác, kể cả những triết thuyết và những lý thuyết khoa học. Nó thuộc con người sáng tạo nghệ thuật (homo artifex) nhưng rồi vẫn động viên mọi sức mạnh của con người suy tư, tôn giáo, chính trị… và cả con người lao tác nữa….

….Niềm bán tín bán nghi ấy tan biến trong tôi khi tôi đứng trên bờ sông Đáy lộng gió. Tôi sững sờ, trước mặt tôi là một làng quê, không một ốc đảo dừa giữa vô vàn những đảo có tre xanh ngút ngàn. “Đây là làng Yên sở!” – Anh bạn cùng đi bảo tôi như thế. Quả tình, đó là một làng quê hiền hòa chìm trong bóng xanh ngắt của nhũng cây dừa vút cao. Không hề có lũy tre thân thuộc làng tôi như cố nhà văn, nhà báo Thép Mới từng viết trong lời thuyết minh phim Cây tre Việt Nam, cũng không hề có những vườn cây ăn qua lâu năm như các làng nơi châu thổ Bắc Bộ mà tôi từng đi qua…..

….Nhiều địa điểm chỉ được xác định niên đại dựa vào so sánh loại hình di vật, nhiều khu mộ táng không thể xác định được giai đoạn sớm  muộn của các mộ táng hay di tích cư trú của cư dân Sa Huỳnh cũng chưa được nghiên cứu hệ thống… Vì vậy, còn nhiều vấn đề được đặt ra và cần giải quyết, cũng như công việc tìm kiếm những phát hiện mới và những nhận thức mới cũng là một nhiệm vụ quan trọng cho nghiên cứu văn hóa Sa Huỳnh hiện nay.

Bài viết này trình bày những thành tựu nghiên cứu nổi bật về văn hóa Sa Huỳnh và những nhận thức mới, như: Tính chất, niên đại, và chủ nhân nội hàm văn hóa Sa Huỳnh ở Việt Nam. Đưa ra vài nhận xét, nhận thức và thảo luận nhằm góp thêm tư liệu cho vấn đề nghiên cứu cội nguồn, nội hàm văn hóa, hậu duệ của Sa Huỳnh cũng như mối quan hệ của văn hóa Sa Huỳnh với các văn hóa đồng đại.

Khu phố cổ Hà Nội là khu phố duy nhất ở Đông Nam Á giữ được toàn bộ không gian từ xưa cho đến nay cả về mặt hình thức lẫn cuộc sống sinh hoạt buôn bán nhộn nhịp… Có lẽ sự trường tồn của khu phố này gắn liền với vị trí địa chính trị vốn có của nó.

Hà Nội vốn có bề dày lịch sử và văn hóa. Đây là một vùng đất cổ, nơi hội tụ rất sớm của các cộng đồng người từ vùng đồi núi ven sông Đà, Ba Vì, Tam Đảo, Sóc Sơn phát triển xuống vùng Hà Nội. Trước thế kỷ XI, Hà Nội (khi ấy gọi là Đại La) đã là một thành thị có tầm cỡ. Từ thế kỷ XI trở đi, sau khi được Lý Thái Tổ chọn làm kinh đô và đặt tên là Thăng Long thì thành phố này trở thành đầu não chính trị, trung tâm văn hóa của cả nước. Đồng thời, Thăng Long cũng dần dần trở thành trung tâm kinh tế lớn nhất, nơi Kẻ Chợ lớn nhất.