Mỹ thuật

Về cơ bản, tranh được in từ các bản khắc gỗ, nhưng mỗi nơi lại có những kỹ thuật riêng tạo nên đặc trưng của mỗi trung tâm, mỗi làng nghề, như: Đông Hồ (Bắc Ninh), Hàng Trống (Hà Nội), Kim Hoàng (Hà Tây cũ), Nam Hoành (Nghệ An), Sình (Huế)… Hiện nay, các dòng tranh này đã và đang chịu những tác động, những thách thức không nhỏ về nguyên vật liệu, về tiêu thụ sản phẩm và lực lượng kế nghiệp. Chính vì vậy, cần có những chính sách, những giải pháp hữu hiệu để bảo tồn được các di sản văn hóa này.

Trong phạm vi bài viết, với phương pháp nghiên cứu so sánh, trên cơ sở tổng hợp, phân tích đối tượng nghiên cứu, bài viết giới thiệu một cách khái quát về nghề vẽ tranh kính thủ công ở một số nước khu vực châu Á, từ đó đưa ra một số so sánh nghề tranh kính thủ công ở Việt Nam với nghề tranh kính thủ công của nước khác trong khu vực.

…Khác với những ngôi đình trong toàn tỉnh, đình làng Hùng Lô bên cạnh việc sử dụng các mô típ trang trí về thiên nhiên và những con vật linh để trang trí thì việc sử dụng những hoạt cảnh của con người trong những dịp vui chơi hội hè, múa hát, những đề tài mang đậm tính chất dân gian, làng xã thôn quê được chạm khắc chủ yếu trên kẻ và cốn, đầu dư và vẽ màu trên một số ván gỗ làm đề tài xuyên suốt đã góp phần định hình một phong cách trang trí thuần Việt…

Trong đời sống vật chất và tinh thần của người M’nông, hoa văn không chỉ thể hiện nghệ thuật đặc sắc riêng biệt mà còn thể hiện những quan niệm tâm linh, tâm tư, tình cảm cũng như những ước vọng về một cuộc sống an bình, hoà thuận, với thiên nhiên. Từ những môtip, hình tượng được cách điệu trong cuộc sống người M’nông đã tạo ra một hệ thống hoa văn mang bản sắc riêng của dân tộc.

…Nếu người Thái gắn mình với nghề dệt vải bông, thêu thùa tạo nên những chiếc khăn Piêu, những chiếc áo Cóm tôn vinh vẻ đẹp duyên dáng, mềm mại của người con gái thì trang phục của phụ nữ Dao tiền lại cho thấy nét tinh tế trong nghệ thuật tạo hình từ sáp ong, tưởng chừng đơn giản nhưng lại hàm chứa trong đó sự khéo léo, tỉ mỉ. Trong phạm vi bài viết này, tác giả mô tả quá trình tạo ra trang phục, phân tích các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời đề xuất một số giải pháp để bảo tồn và phát triển trang phục của người Dao tiền tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La.

Thổ cẩm của các tộc người trên dải đất này cũng là một chủ đề được nhiều nhà khoa học quan tâm. Và sau nhiều năm nghiên cứu, tác giả bài viết muốn khẳng định một số đặc trưng cơ bản của thổ cầm – nghề dệt và sản phẩm dệt các tộc người tại chỗ trên TS – TN, nhận diện một số vấn đề đang đặt ra với nghề dệt, sản phẩm dệt ở đây qua đó định hướng giải pháp nhằm bảo tồn, phát triển nghề dệt, sản phẩm dệt của các tộc người tại chỗ trên vùng đất này.

… thông qua bài viết này, tác giả đưa ra những lập luận, dẫn chứng đã được nghiên cứu trong thời gian tương đối dài để chứng minh kết luận của các nhà nghiên cứu trống đồng Trung Quốc chưa đủ căn cứ khoa học. Đồng thời, khẳng định quan điểm: Trống Điền là loại trống đoạn mệnh không có cơ hội phát triển thành bất cứ loại trống nào sau này. Cùng với vận mệnh của dân tộc Việt Nam, trống Điền là loại trống phái sinh từ trống Đông Sơn do người Lạc Việt chế tạo.

…Qua nhiều lần cải tiến kỹ thuật, cùng với những lợi thế của từng địa phương trong khu vực, Arita đã dần dần cải biến, dung nhập những yếu tố ngoại lai và thực sự thành công trong kỹ thuật chế tác để đưa ra các sản phẩm thực sự tinh tế của mình. Trải qua hơn 400 năm lịch sử hình thành và phát triển, cùng chính sách bảo tồn nghề thủ công truyền thống của Nhật Bản, sản phẩm sứ Arita đã chiếm lĩnh phần lớn thị trường tiêu thụ trong nước và có chỗ đứng trên thị trường thế giới.

Trong các công trình kiến trúc phong cách Đông Dương ở Việt Nam nói chung và ở Hà Nội nói riêng thì trang trí kiến trúc luôn là một phần quan trọng không tách rời trong tổng thể khối kiến trúc, nó không đơn thuần chỉ làm tăng thêm giá trị thẩm mỹ mà nó chính là một thành tố quan trọng định hình nên một phong cách kiến trúc mới “kiến trúc Đông Dương”. Hơn một thế kỷ qua, các công trình kiến trúc mang phong cách Đông Dương ở Hà Nội vẫn có một vị trí quan trọng trong đời sống vật chất và tinh thần của người dân Thủ Đô…

Nghề sơn mài ở Tương Bình Hiệp (phường Tương Bình Hiệp, thành phố Thủ Dầu Một) là một trong những ngành nghề thủ công truyền thống ở tỉnh Bình Dương. Với lịch sử hình thành và phát triển trên 200 năm, nghề sơn mài ở Tương Bình Hiệp vừa kế thừa những tinh hoa văn hóa của nghề sơn cổ truyền, vừa tiếp cận các xu hướng mỹ thuật hiện đại, tạo nên bản sắc văn hóa của địa phương, được các thế hệ nghệ nhân Bình Dương lưu truyền và tiếp nối.

Vào những thập niên đầu của thế kỷ XX, riêng vùng châu thổ Bắc Bộ có tới 108 nghề. Nhiều làng còn gắn tên mình với tên nghề, hay gắn địa danh của một vùng với nghề, những làng nghề này ít nhiều đó nổi danh từ lâu, có quá khứ từ trăm ngàn năm, tên làng đó đi vào lịch sử, ca dao, tục ngữ… trở thành di sản văn hóa dân gian như các làng nghề: làng chạm gỗ La Xuyên, làng sơn Hạ Thái, làng gốm Bát Tràng, làng mây tre đan Phú Vinh, làng tranh Đồng Hồ, làng sơn quang Cát Đằng, làng lụa Hà Đông, làng thêu Quất Động…

Tác giả trình bày sơ lược về các loại trống đồng, cách phân chia thành 4 loại của F. Heger. Trong đó, loại I Heger ở Việt Nam được phân chia thành 5 nhóm và được gọi chung là trống Đông Sơn. Trống Đông Sơn có vẻ đẹp về mặt tạo dáng, đáp ứng được chức năng âm nhạc và muộn hơn là chức năng mô hình vũ trụ hay biểu tượng quyền lực thủ lĩnh. Trống còn có vẻ đẹp về mặt trang trí hoa văn theo các mảng, các họa tiết được tạo ra bằng tay nên rất có hồn. Hoa văn trên trống đồng đa dạng, phản ánh hiện thực của cư dân Đông Sơn cách đây hơn 2000 năm.

Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi chọn phạm vi luận bàn về công việc của những nhà thiết kế mỹ thuật. Dựa trên cách cắt nghĩa chữa “designer” trong tiếng Anh, bài báo hy vọng sẽ mang lại cho độc giả những góc nhìn thú vị về công việc của những nhà thiết kế.

Bệ thờ Đồng Dương là công trình nghệ thuật điêu khắc Phật giáo, mặt đứng chạm những phù điêu mô tả về nội dung của văn bản Lalitavistara. Mặc dầu chịu nhiều hạn chế về số lượng và diện tích nhỏ (so với đền Borobudua ở Inđônêxia), các hình phù điêu ở Đồng Dương vẫn chạm khắc được đầy đủ những sự kiện chính trong cuộc đời đức Phật từ lúc Ngài giáng trần và sinh ra cho đến khi Ngài đắc đạo và chuyển Pháp luân. Trong bài này, tác giả phân tích hình chạm mặt phía Đông của đài thờ, đây là giai đoạn Phật Giáng trần và Đản sinh.