Mỹ thuật

Trong các công trình kiến trúc phong cách Đông Dương ở Việt Nam nói chung và ở Hà Nội nói riêng thì trang trí kiến trúc luôn là một phần quan trọng không tách rời trong tổng thể khối kiến trúc, nó không đơn thuần chỉ làm tăng thêm giá trị thẩm mỹ mà nó chính là một thành tố quan trọng định hình nên một phong cách kiến trúc mới “kiến trúc Đông Dương”. Hơn một thế kỷ qua, các công trình kiến trúc mang phong cách Đông Dương ở Hà Nội vẫn có một vị trí quan trọng trong đời sống vật chất và tinh thần của người dân Thủ Đô…

Nghề sơn mài ở Tương Bình Hiệp (phường Tương Bình Hiệp, thành phố Thủ Dầu Một) là một trong những ngành nghề thủ công truyền thống ở tỉnh Bình Dương. Với lịch sử hình thành và phát triển trên 200 năm, nghề sơn mài ở Tương Bình Hiệp vừa kế thừa những tinh hoa văn hóa của nghề sơn cổ truyền, vừa tiếp cận các xu hướng mỹ thuật hiện đại, tạo nên bản sắc văn hóa của địa phương, được các thế hệ nghệ nhân Bình Dương lưu truyền và tiếp nối.

Vào những thập niên đầu của thế kỷ XX, riêng vùng châu thổ Bắc Bộ có tới 108 nghề. Nhiều làng còn gắn tên mình với tên nghề, hay gắn địa danh của một vùng với nghề, những làng nghề này ít nhiều đó nổi danh từ lâu, có quá khứ từ trăm ngàn năm, tên làng đó đi vào lịch sử, ca dao, tục ngữ… trở thành di sản văn hóa dân gian như các làng nghề: làng chạm gỗ La Xuyên, làng sơn Hạ Thái, làng gốm Bát Tràng, làng mây tre đan Phú Vinh, làng tranh Đồng Hồ, làng sơn quang Cát Đằng, làng lụa Hà Đông, làng thêu Quất Động…

Tác giả trình bày sơ lược về các loại trống đồng, cách phân chia thành 4 loại của F. Heger. Trong đó, loại I Heger ở Việt Nam được phân chia thành 5 nhóm và được gọi chung là trống Đông Sơn. Trống Đông Sơn có vẻ đẹp về mặt tạo dáng, đáp ứng được chức năng âm nhạc và muộn hơn là chức năng mô hình vũ trụ hay biểu tượng quyền lực thủ lĩnh. Trống còn có vẻ đẹp về mặt trang trí hoa văn theo các mảng, các họa tiết được tạo ra bằng tay nên rất có hồn. Hoa văn trên trống đồng đa dạng, phản ánh hiện thực của cư dân Đông Sơn cách đây hơn 2000 năm.

Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi chọn phạm vi luận bàn về công việc của những nhà thiết kế mỹ thuật. Dựa trên cách cắt nghĩa chữa “designer” trong tiếng Anh, bài báo hy vọng sẽ mang lại cho độc giả những góc nhìn thú vị về công việc của những nhà thiết kế.

Bệ thờ Đồng Dương là công trình nghệ thuật điêu khắc Phật giáo, mặt đứng chạm những phù điêu mô tả về nội dung của văn bản Lalitavistara. Mặc dầu chịu nhiều hạn chế về số lượng và diện tích nhỏ (so với đền Borobudua ở Inđônêxia), các hình phù điêu ở Đồng Dương vẫn chạm khắc được đầy đủ những sự kiện chính trong cuộc đời đức Phật từ lúc Ngài giáng trần và sinh ra cho đến khi Ngài đắc đạo và chuyển Pháp luân. Trong bài này, tác giả phân tích hình chạm mặt phía Đông của đài thờ, đây là giai đoạn Phật Giáng trần và Đản sinh.

Nghệ thuật tạo hình trên đồ gốm thời Trần chiếm một vị trí quan trọng trong nền mĩ thuật cổ nước ta. Nó đã đặt nền móng cho sự kế thừa và phát triển trong trang trí đồ gốm Việt Nam sau này. Đồ gốm thời Trần được thừa hưởng những tinh hoa nghệ thuật của thời Lý, song kết hợp với tinh thần hào khí Đông A quật cường đã tạo nên một nền nghệ thuật đặc sắc với nhiều thành tựu độc đáo. Bài viết phân tích những đặc trưng cơ bản của nghệ thuật gốm thời Trần thông qua đề tài trang trí, hình thức thể, kĩ thuật tạo hình, phong cách và ngôn ngữ tạo hình của đồ gốm thời Trần.