Bài viết mới
Danh mục sách đã xuất bản và phát hành do Viện nghiên cứu Việt Nam học thực hiện
Từ lễ cấp sắc của người Dao: Suy nghĩ về việc xây dựng cộng đồng cư dân theo xu hướng chia sẻ văn hóa trong quản lý và khai thác di sản văn hóa tộc người
Nghệ thuật sử dụng điển cố, thi liệu hán học trong thơ kỉ sự Phan Huy Ích
Trước tác của Lê Quý Đôn
Hàn Mặc Tử và thơ ca Bình Định nửa đầu thế kỷ XX
Làng nghề đậu Trà Lâm, thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh – Vấn đề bảo tồn và phát huy
Đánh giá khả năng phát triển du lịch tại các lễ hội truyền thống ở Thành phố Đà Nẵng
Quá trình tự chủ đại học về nhân lực của một số quốc gia trên thế giới và những gợi ý cho giáo dục đại học Việt Nam
Một vài cảm nhận về văn hóa xứ Đoài trong bối cảnh đô thị hoá
Căn tính trong văn học – Một số bình diện nghiên cứu
Chính sách quản lý gạo của nhà Nguyễn dưới triều vua Tự Đức (1848-1883)
Danh thần Phạm Phú Thứ và những đóng góp cho vương triều Nguyễn
Sách giáo khoa do người Việt viết – khoảng trống cần tô đậm trong lịch sử giáo dục thời phong kiến
“Tiếng Việt từ TK 17: các cách dùng trống một, giữ/cầm canh, nhà điếm/ dỏ, trắc ảnh, thì – giờ” (phần 42) – Phần 1
Không gian nhà chùa trong thơ chữ Hán Nguyễn Đề, Nguyễn Du và Nguyễn Hành
Đặc trưng văn hóa vùng Quảng Nam qua chiều dài lịch sử
Các nghiên cứu về mạng xã hội trên thế giới và ở Việt Nam
Nghiên cứu khoa học giáo dục trong bối cảnh mới
Chuyển đổi số với giáo dục phổ thông thành phố Hà Nội
Chọn lựa và sử dụng hình thức đánh giá phù hợp với giáo dục Đại học
Sự tích hợp các yếu tố tín ngưỡng qua nghi lễ tang ma của người Tày ở Đắk Lắk
Đặc sắc đời sống kinh tế – xã hội, văn hóa ở Thăng Long cuối thế kỷ XVI và thế kỷ XVII
Tết Cả Việt Nam – Tết Nguyên Đán
Nghiên cứu địa danh từ phương diện văn hóa dân tộc và trường hợp lai lịch địa danh “Kinh Môn” (Hải Dương)
Phát triển hệ sinh thái giáo dục xanh con đường để Wageningen Ur trở thành đại học thông minh nhất Hà Lan
Nghiên cứu lễ cúng cầu phúc qua văn bản tục lệ Hán Nôm huyện Từ Liêm, tỉnh Hà Đông xưa
Tiếp cận hiện đại trong phát triển chương trình giáo dục Đại học
Khảo cổ học tiền sử Lạng Sơn: Những giá trị nổi bật
Quan niệm thời Trung đại về giá trị của văn chương
Tiếp nhận văn học Ấn Độ ở Việt Nam: Tiến trình và xu thế
Phát triển mô hình du lịch kinh tế đêm ở An Giang
VĂN HÓA
Từ lễ cấp sắc của người Dao: Suy nghĩ về việc xây dựng cộng đồng cư dân theo xu hướng chia sẻ văn hóa trong quản lý và khai thác di sản văn hóa tộc người
Lễ cấp sắc là đặc trưng văn hóa tiêu biểu của người Dao. Do người Dao ở Việt Nam có rất nhiều nhóm địa phương, nên bài bản, trình tự hành lễ của lễ cấp sắc ở mỗi nhóm lại có những khác biệt nhất định. Vì vậy, người Dao thường rất ít chia sẻ về nghi lễ quan trọng này trong nội bộ đồng tộc, cho dù quá trình thực hành vẫn diễn ra thường xuyên. Việc nghiên cứu nhằm đưa ra giải pháp giúp cộng đồng người Dao cởi mở hơn trong quá trình chia sẻ di sản văn hóa đặc sắc giữa các nhóm địa phương là việc làm hết sức cần thiết. Khi di sản văn hóa được chủ động chia sẻ, sẽ có nhiều cơ hội tốt để biến thành động lực của cộng đồng tộc người trong phát triển kinh tế.
Một vài cảm nhận về văn hóa xứ Đoài trong bối cảnh đô thị hoá
Không gian nhà chùa trong thơ chữ Hán Nguyễn Đề, Nguyễn Du và Nguyễn Hành
Đặc sắc đời sống kinh tế – xã hội, văn hóa ở Thăng Long cuối thế kỷ XVI và thế kỷ XVII
NGÔN NGỮ HỌC
Từ ngữ tiếng Anh vay mượn tạm thời trong quá trình trộn mã trên một số báo mạng bằng tiếng Việt tại Việt Nam hiện nay
Chính sách đổi mới của Việt Nam đã tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho việc sử dụng càng ngày càng nhiều những từ ngữ tiếng Anh vay mượn tạm thời trong quá trình giao tiếp “trộn mã” trên các phương tiện thông tin đại chúng như báo giấy, báo mạng. Đây là hiện tượng nổi cộm cần được nghiên cứu một cách nghiêm túc nhằm điều chỉnh nhận thức của dư luận xã hội. Trên cơ sở thu thập, thống kê 1000 từ ngữ tiếng Anh trên 17 báo giấy, báo mạng, mô tả và phân tích các đặc điểm ngôn ngữ như phiên âm/chữ viết, từ loại, ngữ nghĩa trong các ngữ vực được sử dụng, bài báo nêu lên những dự báo về tác động xã hội đối với xã hội Việt Nam trong tương lai.
Bán phụ tố trong tiếng Hán hiện đại và phương pháp chuyển dịch sang tiếng Việt
Những tương đồng và khác biệt của từ láy trong tiếng Việt và tiếng Hàn
VĂN HỌC
Nghệ thuật sử dụng điển cố, thi liệu hán học trong thơ kỉ sự Phan Huy Ích
Sử dụng điển cố, thi liệu Hán học là một đặc trưng nghệ thuật trong văn học trung đại. Nó góp phần tạo nên tính trang nhã, quy phạm và tính đa nghĩa, giàu biểu tượng cho các tác phẩm thơ văn do những chuyện xưa, tích cũ mang lại. Phan Huy Ích đã thành công khi vận dụng linh hoạt những điển cố, thi liệu Hán học trong thơ kỉ sự của mình. Nghệ thuật sử dụng điển cố, thi liệu Hán học trong thơ kỉ sự Phan Huy Ích đã truyền tải những nội dung, tư tưởng mà tác giả gửi gắm.
Hội thảo khoa học Việt Nam học
Hướng dẫn phương pháp xây dựng thuyết minh nhiệm vụ nghiên cứu khoa học – Công nghệ cấp Bộ
Việc quản lý các nhiệm vụ khoa học và công nghệ của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch gồm 2 cấp: Cấp Bộ và cấp cơ sở, từ 2 nguồn vốn: Vốn ngân sách sự nghiệp khoa học và công nghệ của Bộ và không sử dụng ngân sách sự nghiệp khoa học và công nghệ. Nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp Bộ là những vấn đề khoa học và công nghệ thuộc lĩnh vực văn hóa, gia đình, thể dục thể thao và du lịch cần giải quyết cả về mặt lý luận và thực tiễn, được thực hiện dưới các hình thức: Chương trình, đề tài, dự án khoa học và công nghệ.
Về đặc điểm của tầng lớp trí thức Tây học ở Việt Nam đầu thế kỷ XX
Những đặc trưng ngôn ngữ của tiêu đề báo chí tiếng Anh và tiếng Việt trên bình diện nghĩa học
Thánh đường của người Chăm Islam ở tỉnh An Giang dưới góc nhìn địa lí
Khái quát về hệ thống kênh rạch và nguồn lúa gạo ở đồng bằng sông Cửu Long
PHONG TỤC, TẬP QUÁN
Triết lí âm dương trong tang lễ truyền thống Việt – Hàn
Việt Nam và Hàn Quốc đều tiếp thu nhiều yếu tố văn hóa Hán, trong đó có triết lí âm dương. Tuy nhiên, việc ứng dụng triết lí này vào đời sống vật chất và tinh thần… ở hai dân tộc lại có những điểm khác biệt. Bài viết này tìm hiểu về những tương đồng và dị biệt trong việc ứng dụng triết lí âm dương vào các nghi thức tang lễ truyền thống của người Việt và người Hàn.
Tìm hiểu một số phong tục dân gian Hàn Quốc trong bối cảnh hiện nay
Sự thay đổi về phong tục tập quán ở làng xã Bắc Kỳ thời Pháp thuộc
Mối quan hệ giữa tín ngưỡng thờ thành hoàng làng với sự tồn tại của phong tục tập quán và các loại hình văn hóa truyền thống ở nông thôn đồng bằng Bắc Bộ Việt Nam
KỸ THUẬT CỦA NGƯỜI AN NAM
Từ những bức ký hoạ đầu thế kỷ 20 đến những ngày Tết và những Lễ hội cổ truyền
Văn thơ nói về Việt Nam có khá nhiều, nhất là từ khi có mặt của người Pháp và sự ra đời của chữ Quốc Ngữ – các đề tài viết về Việt Nam lại càng đa dạng, phong phú hơn. Nhưng các đề tài ấy lại rất hiếm hoi dưới ngòi bút của các hoạ sĩ. Có lẽ vì thế mà Henri Oger đã chọn chỗ đứng của mình khi ghi lại xã hội Việt Nam bằng hàng ngàn bức ký hoạ khắc gỗ độc đáo. Dù chỉ đặt tên cho công trình của mình trong một phạm vi hẹp là “Kỹ thuật người An Nam” (1) nhưng thực tế Henri Oger đã thực hiện một thiên phóng sự bằng hình minh hoạ đầu tiên và đồ sộ về miền Trung Du Bắc Bộ Việt Nam, nhất là về Hà Nội trong những năm 1908 – 1909.
TECHNIQUE OF THE ANNAMESE PEOPLE – Part 4: Failure to respect the original text
Kỹ thuật của người An Nam – Phần 4: Không giữ đúng nguyên bản. Sự nhầm lẫn làm sai lạc ý nghĩa
TECHNIQUE DU PEUPLE ANNAMITE – Partie 3: À LA RECHERCHE DE L’AUTEUR
LỊCH SỬ
Phân tầng trong giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
Hiện tượng phân tầng trong giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ. Bên cạnh những tác động tích cực, hiện tượng phân tầng cũng có những tác động tiêu cực đến quá trình phát triển của giai cấp công nhân Việt Nam. Phân tầng trong giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay thể hiện ở phân hóa về thu nhập và phân hóa về trình độ học vấn, nghề nghiệp…
SỰ SINH THÀNH VIỆT NAM – Sách hay của cố Giáo sư Hà Văn Tấn
Thử nhìn VIỆT NAM và HOA KÌ qua chiếc gương soi lịch sử, văn hoá của hai đất nước (Phần 2)
Việt Nam học SO SÁNH: Thử nhìn VIỆT NAM và HOA KÌ qua chiếc gương soi lịch sử, văn hoá của hai đất nước (Phần 1)
BƯU THIẾP ĐÔNG DƯƠNG
VIỆT NAM XƯA – XUÂN GIÁP NGỌ (Ancient VietNam – The lunar new year of the Horse )
Trong các bộ sưu tập xưa nay, ngoài người chủ biên là PGS TS Nguyễn Mạnh Hùng còn có một người bên cạnh thầy là một Nhà sưu tập mới còn trẻ là Nguyễn Phan Sơn Trúc – Cả hai nhà sưu tập – đã góp sức sưu tầm riêng phần mình hơn 7.000 bức ảnh Đông Dương.
BÚT KÝ
Từ CỖ XE NGỰA đến các QUẢNG ĐƯỜNG ĐỜI
Trong cuộc sống của tôi, tôi đã từng được ngồi trên những cỗ xe Mẹt-xế-đì (Mercedes) của vài người bạn là “đại phú gia” cùng một cô gái đẹp của anh ấy ở phía trên. Nhưng lần này tôi được mời ngồi chiếc xe ngựa như loại “xe thổ mộ” của đất nước tôi khi tôi còn bé. Làm sao mà biết được tôi sung sướng thế nào!
VÕ THUẬT
Võ Tân Khánh – Bà Trà ở Bình Dương
Võ Tân Khánh – Bà Trà là một môn phái võ thuật của người Bình Dương, được cư dân Bình Dương sáng tạo và bồi đắp qua nhiều thế hệ, góp phần làm phong phú kho tàng võ thuật cổ truyền Việt Nam. Với những đòn, thế, bài quyền, kĩ thuật chiến đấu đặc thù của môn phái võ thuật Tân Khánh – Bà Trà, người Bình Dương đã sử dụng trong quá trình khai hoang, lập xóm ấp, đấu tranh chống kẻ thù xâm lược bảo vệ quê hương qua nhiều thời kỳ lịch sử…