Cụm di tích đình, chùa Vu Tử – xã Hợp Hải (Xếp hạng năm 2002)
Cụm di tích đình, chùa Vu Tử thuộc thôn Vu Tử, xã Hợp Hải. Đình Vu Tử thờ 5 vị tướng thời Hùng Vương có tên húy là: Đống Ấm, Cái Sạ, Phán Quan, Tư Ước và Hộ Thổ, là những vị tướng giỏi có công đánh giặc.
Đình Vu Tử xây dựng thờ Hậu Lê, quay hướng Đông Nam, kiến trúc kiểu chữ Nhị (=), trong kháng chiến chống Pháp đã bị hư hỏng kiến trúc. Sau này nhân dân địa phương đã phục hồi ngôi đình kiến trúc kiểu chữ Nhất ( – ), 4 gian. Đình Vu Tử còn lưu giữ được ngọc phả sao và một số đồ thờ. Lễ hội tổ chức vào ngày mồng 9 và ngày mồng 10 tháng Ba. Mổ lợn đen tuyền và mổ trâu để cúng tế, lệ tục mổ lợn phải dìm chết không chọc tiết. Trong đình Vu Tử hiện lưu giữ một số di vật: Thần tích, thần sắc xã Vu tử; 05 đạo sắc sao thời Nguyễn, ngai thờ…
Chùa Vu Tử (tên chữ: Sơn Thủy tự), được xây dựng vào năm Vĩnh Thịnh thập bát niên (tức Vĩnh Thịnh năm thứ 18 – năm 1722), theo hướng Tây Nam, kiến trúc kiểu chữ Nhất, 1 tòa. Trong chùa Vu Tử hiện còn lưu được thác bản Bia đá niên hiệu Vĩnh Thịnh thập tam niên (tức Vĩnh Thịnh năm thứ 13 – năm 1717); hệ thống tượng thờ có 12 pho tượng mới bằng gỗ mít, tạo tác đảm bảo kỹ, mỹ thuật tượng thờ.
Nguồn: Kỷ yếu Di tích – Lễ hội văn hóa huyện Lâm Thao
Thánh Địa Việt Nam Học
(https://thanhdiavietnamhoc.com)