TẾT CẢ Việt Nam – Tết Nguyên Đán

Tác giả bài viết: PGS TS Sử học Nguyễn Mạnh Hùng
(Viện trưởng Viện nghiên cứu Việt Nam học)

     Tết cả Việt Nam, hay còn gọi là Tết Nguyên đán – Tết bắt đầu vào ngày mồng một tháng giêng Âm lịch – là ngày lễ hội truyền thống lớn của dân tộc Việt Nam.

     Nếu muốn biết dân tộc Việt Nam có tục ăn Tết tự bao giờ thì thật khó có cơ sở trả lời chính xác. Song chắc chắn rằng những tục lệ ấy đã có từ những thế kỷ xa xưa, từ thời Lý, Trần, Lê… và mang ý nghĩa nhân sinh của nền văn hoá Đại Việt Thăng Long thuở trước.

     Đó là những ngày đánh dấu mùa màng kết thúc. Mọi người được rảnh tay nghỉ ngơi để chào đón một mùa xuân mới, một chu kỳ mới đầy hứa hẹn sau một năm làm việc vất vả.

     Đến ngày này, dù ai trăm công nghìn việc, dù ai bôn ba nơi đất khách quê người cũng nôn nao trở về sum họp gia đình, gặp lại thân quyến thuộc chăm sóc bàn thờ tổ tiên (h.1), nhìn lại luỹ tre, cây cau (h.2), giếng nước, bờ ao, con đê… Ai không về được coi như cuộc đời bất hạnh, vất vả, khổ cực.

Hình 1: Bàn thờ tổ tiên

     Phong tục ấy đã khắc sâu vào lòng người Việt Nam một cách thiêng liêng tốt đẹp và nay sẽ xuất hiện trước mắt chúng ta qua hơn một trăm ký hoạ vào đầu thế kỷ này.Trồng cau phải biết chăm sóc từ lúc cây còn nhỏ. Cây mà khỏe thì quả mới lớn và sai và vỏ mới xanh, ruột to và ngọt.

     Dưới cây cau, người nông dân Việt Nam, thuộc các tỉnh phía Nam thường trồng xen chuối, rau, dứa… để vừa tận dụng đất, vừa giữ ẩm và bón phân cho cau. Tuy nhiên, người nông dân sẽ không lạm dụng lối sản xuất phụ này, do có thể làm đứt rễ cau, từ đó hạn chế hiệu quả. Quảng Ngãi là khu vực khá nổi tiếng về việc lập vườn và trồng cau. Không nhà nào khi lập vườn (hình 3) mà không trồng dăm ba cây cau. Vườn rộng có khi phải có hàng trăm cây, như tại Nghĩa Thành, Tư Nghĩa, Mộ Đức, thị xã Quảng Ngãi và một vài huyện miền núi như Sơn Tây, Sơn Hà ⁽⁴⁾.

Hình 3: Mời khách ăn trầu

___________
(4) Theo N.V.T – Cây Cau Quãng Ngãi – Nguyệt san văn hoá – Xuân Đinh, Sửu, 1997 – Tr. 36,4, Tây, Sơn Hà (1) Sửu, 1997 – Tr. 36,4, Tây, Sơn Hà.

Ghi chú: Hình ảnh minh họa bài viết đã được Ban Tu thư thanhdiavietnamhoc.com chuyển thể sang tone màu sepia.

Ban Tu Thư (thanhdiavietnamhoc.com)

Kính mời Quý độc giả đón xem tiếp:

Những mối lo xa: Lo gà qué, bánh trái (đang được cập nhật)