Triết học

Từ khoảng giữa thế kỷ XX, triết học được tranh cãi liệu nó có phải là một khoa học hay không. Trước đó, vấn đề này gần như không được đặt ra. Bởi lẽ, từ trong lịch sử đến tận ngày nay, triết học luôn được thừa nhận là một hình thái ý thức xã hội và giá trị không thể thay thế của triết học là ở đó. Người ta không coi triết học là một khoa học ngang hàng (cùng loại) với các khoa học khác, điều đó không có nghĩa rằng triết học không luận giải một cách khoa học về thế giới. Triết học nào cũng cố gắng sử dụng những thành tựu khoa học để khái quát luận thuyết của mình thành một mô hình lý tưởng nhằm giải thích mọi hiện tượng trong thế giới và định hướng cho hành vi…

John Locke (1632-1704) là một trong những tên tuổi có ảnh hưởng nhiều đến xã hội Tây Âu vào cuối thế kỷ XVII. Ngoài các vấn đề về chính trị – xã hội, ông đã phát triển khuynh hướng kinh nghiệm trong nhận thức luận và tạo nên dấu ấn của toàn bộ chủ nghĩa kinh nghiệm duy vật Anh. Trong khuôn khổ bài viết, chúng tôi phân tích vị trí nhận thức luận trong hệ thống triết học của John Locke, các nội dung cơ bản và luận giải thực chất lý luận nhận thức trong triết học của John Locke.

Từ cách tiếp cận khoa học phức hợp, Edgar Morin đã luận chứng nguyên nhân và hậu quả có thể đưa lại của những khủng hoảng về đạo đức, do sự bất lực của nhận thức trong việc nắm bắt tính phức hợp của thực tại. Đồng thời vạch ra sự cần thiết của việc xác lập một quan điểm mới về đạo đức – đạo đức học phức hợp, đạo đức của sự liên kết – một hệ thống quan điểm về những cơ sở và nguyên nhân của luân lý…

…Theo lý luận nhận thức của chủ nghĩa duy tâm, chân lý có tính chủ quan, phụ thuộc vào chủ thể nhận thức. Trái ngược lại, theo lý luận nhận thức của chủ nghĩa duy vật, chân lý có tính khách quan, không phụ thuộc vào chủ thể nhận thức. Theo lý luận nhận thức siêu hình, chân lý đối lập tuyệt đối với sai lầm. Trái ngược lại, theo lý luận nhận thức biện chứng, chân lý không đối lập tuyệt đối với sai lầm.

Quy luật ba giai đoạn phát triển được xem là cơ sở lý luận cơ bản, đồng thời cũng là phương pháp nghiên cứu và trình bày trong toàn bộ hệ thống triết học thực chứng của A. Comte. Ông cho rằng, từng cá nhân cho đến cộng đồng và ở hầu khắp mọi lĩnh vực của tri thức của nhân loại đều trải qua ba giai đoạn phát triển: thần học hay hư cấu; siêu hình hay trừu tượng; và khoa học hay thực chứng.

Tư tưởng của Nguyễn Công Trứ về nhân sinh được hình thành do sự tác động của điều kiện gia đình, xã hội và phẩm chất cá nhân. Tư tưởng đó có nhiều nét đặc sắc. Tư tưởng của Nguyễn Công Trứ về nhân sinh thể hiện chủ yếu ở tư tưởng về các giai tầng xã hội và kẻ sĩ, về “chí nam nhi” và “hưởng lạc”, về sự dung hợp giữa Nho, Phật, Lão.

Trong phạm vi của bài viết này, chúng tôi phân tích đặc điểm nổi bật của hệ thống mạng ngữ nghĩa và vai trò của mạng ngữ nghĩa triết học Mác – Lênin đối với việc học tập của sinh viên Việt Nam hiện nay.