CHỮ VIỆT NHANH & CHỮ VN SONG SONG 4.0 có đúng NGUYÊN TẮC ÂM VỊ HỌC hay không? – Phần 2

… tiếp theo cho Phần 1:

Tác giả:  TRẦN TƯ BÌNH¹
(Tác giả tốc ký Chữ Việt Nhanh.
Đồng tác giả Chữ VN Song Song 4.0)

   Qua phần trình bày 34 đề xuất CVN ở trên, độc giả nào thông hiểu thì sẽ thấy toàn bộ các khuyết điểm về âm vị học ở CQN đã được giải quyết. Giải thích :

   Với phần trình bày trên, ta thấy CVN không những rút gọn CQN đến mức cực ngắn mà còn giải quyết được các điểm không đúng nguyên tắc âm vị học ở CQN.

   Sau khi nắm vững 34 qui ước CVN ở trên, ta dùng 18 chữ cái (gọi là Ký Hiệu Dấu) thay thế các dấu phụ và dấu thanh cho CQN và CVN để tạo thành chữ cực ngắn không dấu, gọi tắt là Chữ 4.0 hay Cvnss4.0.

   Và như đã nói, Chữ 4.0 chỉ là dùng 18 chữ cái (gọi là Ký Hiệu Dấu) thay các dấu phụ và dấu thanh cho CVN. Chúng không đụng chạm gì tới âm vị. Do đó, Chữ 4.0 cũng là bộ chữ đúng nguyên tắc âm vị học.

   Ai đã nắm vững 18 qui ước Ký Hiệu Dấu (KHD) thì sẽ dễ dàng hiểu Chữ 4.0 cũng là bộ chữ đúng nguyên tắc âm vị học.

   Còn ai chưa nắm vững 18 qui ước KHD thì xin xem phần trình bày chi tiết sau đây để hiểu Chữ 4.0, rồi sau đó mới hiểu được qui ước KHD nào đã làm cho Chữ 4.0 không vi phạm nguyên tắc về âm vị học.

18 QUI ƯỚC KÝ HIỆU DẤU

   Lưu ý:  Xin đọc chậm các qui ước từ trên xuống dưới vì chúng có quan hệ móc xích, nối tiếp. Hiểu được đề xuất ở trên thì mới hiểu các đề xuất sau đó.

   Chữ 4.0 hình thành từ việc thay thế các dấu phụ và dấu thanh cho CQN và CVN bằng 18 qui ước Ký hiệu dấu (KHD), chia ra 4 nhóm sau: 1) B, D, Q, G, F;  2) X, K, V, W, H;  3) J, L, Z, S, R;  4) O, Y, P.

1) Nhóm B, D, Q, G, F :

   Thay:  sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng, cho chữ vốn có dấu nón ^ ở chữ Quốc ngữ.
*  B  =  (dấu nón + sắc).
   Vd :

*  D  =  (dấu nón + huyền). 
    Vd :

*  Q  =  (dấu nón + hỏi).
   Vd :

*  G  =  (dấu nón + ngã).
   Vd :

*  F  =  (dấu nón + nặng).
   Vd:

2) Nhóm X, K, V, W, H :

   Thay: sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng, cho chữ vốn có dấu móc ˀ hay dấu trăng ᨆ ở chữ Quốc ngữ.

*  X  =  (dấu móc + sắc) hay (dấu trăng + sắc). 
   Vd :

*  K  =  (dấu móc + huyền) hay (dấu trăng + huyền). 
   Vd :

*  V  =  (dấu móc + hỏi) hay (dấu trăng + hỏi). 
   Vd :

*  W  =  (dấu móc + ngã) hay (dấu trăng + ngã). 
   Vd :`

*  H  =  (dấu móc + nặng) hay (dấu trăng + nặng).
   Vd :

3) Nhóm J, L, Z, S, R :

   Thay: sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng, cho chữ vốn không có dấu phụ (nón, móc, trăng) ở chữ Quốc ngữ.

*  J  =  (sắc).
   Vd :

   Lưu ý: Riêng các chữ có phụ âm cuối: c, p, t thì không cần thêm J vì ở Chữ Việt Nhanh ta bỏ bớt dấu sắc ở các chữ có phụ âm cuối: c, p, t.

Vd:     các     = cac (cvn)   = cac (cvnss4.0),
cát      = cat (cvn)    = cat (cvnss4.0),
cáp     = cap (cvn)   = cap (cvnss4.0),

*  L  =  (huyền).
   Vd :

*  Z  =  (hỏi). 
   Vd :

*  S  =  (ngã). 
   Vd :

*  R  =  (nặng). 
   Vd :

4) Nhóm Y, O, P :

*  Y  =  (dấu nón). 
  Dùng Y thay dấu nón cho chữ có thanh ngang ở chữ Quốc ngữ, như: â, ê, ô. 
  Vd :

*  O  =  (dấu móc hay dấu trăng). 
   Dùng O thay dấu móc hay dấu trăng cho chữ có thanh ngang ở chữ Quốc ngữ hay Chữ Việt Nhanh, như: ă, ơ, ư. 
   Vd : 

*  Chữ P chỉ đặt sau chữ có vần CHỮ VIỆT NHANH không có dấu phụ và dấu thanh nào, như: ag, ah, ak, eg, ih, ik, og, ol, oz, od, os, ug, để không bị hiểu lầm qua chữ khác.
   Ví dụ :

   Ta thấy chính qui ước chữ P đã làm cho Chữ 4.0 không vi phạm nguyên tắc về âm vị học. Giải thích :

   Qua phần trình bày 18 qui ước KHD ở trên, ta thấy Chữ 4.0 không đụng chạm gì tới âm vị. Do đó, Chữ 4.0 cũng là bộ chữ đúng nguyên tắc âm vị học.

CÁCH ĐỌC VÀ ĐÁNH VẦN CHỮ 4.0

   Thời gian vừa qua, ở các bài viết giới thiệu Chữ 4.0 trên mạng, có một số độc giả đặt câu hỏi làm sao đánh vần Chữ 4.0.

   Chẳng hạn gần đây, có độc giả Quả Cầu hỏi: “… Con đồng ý là sau khi quen thì đọc “docb tok” (đốc tờ) cũng rất trôi chảy, nhưng nếu cần phải dạy cho trẻ em đọc chữ “đờ ốc đốc sắc đốc, tờ ơ tơ huyền tờ”, thì chú sẽ dạy Bộ chữ 4.0 như thế nào?“

   Câu trả lời như sau: Theo phương pháp sư phạm mới trong việc dạy đọc hoặc đánh vần chữ Quốc ngữ vài chục năm qua thì trẻ em đọc nguyên chữ hoặc nguyên vần. Khi cần đánh vần thì ráp phụ âm đầu chữ với vần và thêm dấu thanh (nếu có) như ví dụ nêu ra ở trên “đờ ốc đốc sắc đốc, tờ ơ tơ huyền tờ“.

   Dạy đọc hay đánh vần Bộ chữ 4.0 cũng theo phương pháp mới này, nghĩa là trẻ em đọc nguyên chữ hoặc nguyên vần. Khi cần đánh vần thì ráp phụ âm đầu chữ với vần mà thôi, không đánh vần thêm dấu thanh vì ở Chữ 4.0 thì dấu phụ và dấu thanh kết hợp trong một chữ cái ở cuối từ, gọi là Ký Hiệu Dấu. Chẳng hạn :

TẠM KẾT

   Thay lời kết, xin trích lại nguyên văn câu cuối cùng trong bài viết có giá trị khoa học “Chữ VN Song Song 4.0 – Tán thành hay phản đối?” của tác giả PHÚC LAI như sau: “… Tâm lý chung của con người là ngại thay đổi, và khi người ta nhìn thấy những ký tự lạ khó đọc sẽ thấy “ngứa mắt,” (khác gì tiếng nước ngoài đâu!) và nhanh chóng phản đối thì cũng tương tự như câu chuyện trước đây cụ BÙI HIỀN bị người ta rủa xả thôi. Mỗi cách thể hiện chữ Việt mới đều là những cố gắng, nỗ lực rất đáng trân trọng và nghiêm túc xem xét, vì nếu thực sự nó có giá trị mà chúng ta bỏ qua thì thực có lỗi với dân tộc”.

CHÚ THÍCH :
(¹)  “Trong bảng các khuôn của tiếng Việt, còn có một nhóm khuôn rất đặt biệt, đó là các khuôn mà thành phần nguyên âm không phải là một nguyên âm đơn, mà là một trong các nguyên âm đôi  ia/iê, ua/uô, ưa/ươ.

   Như chúng ta đã biết, trước kia ĐUY-BOA, rồi về sau NGUYỄN TRIỆU LUẬT, đều đã có nhận xét rằng  ia và iê (trong iên, iêu, v.v…), ua và uô (trong uôn, uôi, v.v…), và ưa và ươ (trong ươn, ươi, v.v…) thật ra chỉ là một.

   Sau này, LÊ VĂN LÝ, NGUYỄN BẠT TỤY, E-MƠ-NÔ, và gần đây GOÓC-ĐI-NA cũng thống nhất như thế. Nhưng khi đi vào phân tích cụ thể hơn, thì ý kiến lại chưa nhất trí. (…)

   Kết luận, LÊ VĂN LÝ cho rằng ia/iê, ua/uô, ưa/ươ có tính chất một âm vị và đáng lẽ chỉ nên viết bằng một kí hiệu đơn nhất mà thôi. (…)

   Nếu kết luận như trên là đúng, thì có một số vấn đề nên nghiên cứu để cải tiến chữ Quốc ngữ cho hợp lí hơn và giản tiện hơn.

   Nên nghiên cứu viết thống nhất bằng một cách nguyên âm đôi  [iƏ], [uƏ], ưƏ]. Hiện nay, khi thì viết ia, ua, ưa; khi thì viết iê, uô, ươ, là không hợp lí.

   Để cho gọn hơn, giản tiện hơn, cũng nên nghiên cứu viết  [iƏ], [uƏ], ưƏ] bằng một kí hiệu đơn nhất, bằng một con chữ đơn mà thôi.” (Trích sách Vấn đề cải tiến chữ Quốc ngữ, NXB. Văn Hóa, Hà Nội, 1961, tr.164, 165, 166, 167).

(²)  “Một số khuôn, thành phần nguyên âm là  [iƏ], có thể đứng riêng một mình làm thành âm tiết:  iêm, iên, iêt, iêu; những âm tiết này chữ Quốc ngữ lại viết yêm, yên, yêt, yêu, với con chữ y (nhưng nếu có thêm phụ âm đầu, thì lại viết với con chữ i: viết tiêm, tiên, tiêt, tiêu, không viết tyêm, tyên, tyết, tyêu). Con chữ  y ở đây là một bất hợp lí, nên xóa bỏ và thay bằng con chữ  i, nghĩa là nên viết iếm thế, iên ổn, iết kiến, iêu thương.” (Trích sách Vấn đề cải tiến chữ Quốc ngữ, Viện Văn Học, NXB. Văn Hoá, Hà nội, 1961, tr. 167).

BAN TU THƯ
08 /2020

GHI CHÚ:
◊  Nguồn:  Tác giả – NNC. TRẦN TƯ BÌNH gửi bài viết đến Thánh Địa Việt Nam Học – thanhdiavietnamhoc.com.
◊  Các chữ nghiêng, chữ in, chữ đậm và các bảng thể hiện do Ban Tu Thư thiết lập.

 Thánh Địa Việt Nam Học
(https://thanhdiavietnamhoc.com)

CÁC BÀI VIẾT CÓ LIÊN QUAN:

1. CHỮ VIỆT NHANH & CHỮ VN SONG SONG 4.0 có đúng NGUYÊN TẮC ÂM VỊ HỌC hay không? – Phần 1 2. CHỮ VIỆT NHANH & CHỮ VN SONG SONG 4.0 có đúng NGUYÊN TẮC ÂM VỊ HỌC hay không? – Phần 2 3. DIỄN ĐÀN HỌC THUẬT Việt Nam học, Việt Nam Tương lai học 4. CHỮ VN SONG SONG 4.0: Không có Cơ sở khoa học và Không nên phổ biến – Tác giả: Giáo sư, Tiến sĩ NGUYỄN VĂN LỢI. 5. CHỮ VN SONG SONG 4.0 – Tán thành hay Phản đối? – Tác giả: PHÚC LAI. 6. Tổng hợp Những Ý KIẾN, QUAN ĐIỂM – Tán thành và Phủ định – Tác giả: BAN TU THƯ (thanhdiavietnamhoc.com). —- đang được cập nhật —- ◊ v.v…