Chiến sự ở Đà Nẵng năm 1858. Giai đoạn (1856- 1858)

LIÊN QUÂN PHÁP – TÂY BAN NHA XÂM LƯỢC VIỆT NAM.

CHIẾN SỰ Ở ĐÀ NẴNG NĂM 1858

BAN TU THƯ (sưu tầm)
(thanhdiavietnamhoc.com)

NIÊN ĐẠI DIỄN BIẾNVĂN THỂ
1856Pháp chọn Đà Nẵng làm mục tiêu tấn công đầu tiên:
+ Đà Nẵng là cảng nước sâu vì vậy tàu chiến có thể hoạt động dễ dàng.
+ Có thể dùng Đà Nẵng làm bàn đạp tấn công Huế, buộc triều Nguyễn phải đầu hàng, kết thúc nhanh chóng cuộc xâm lược Việt Nam.
+ Là nơi thực dân Pháp xây dựng được cơ sở giáo dân theo Kitô, chúng hy vọng được giáo dân ủng hộ.
1857 Năm 1857, Hoàng đế Pháp Napoléon III đã thành lập Ủy hội Nghiên cứu Nam Kỳ (Commission de la Cochinchine) gồm nhiều nhân vật thông thạo vùng Viễn Đông và Ủy hội này đã bày tỏ ý kiến nước Pháp phải chiếm cứ ba thương cảng Sài Gòn, Đà Nẵng, Kẻ Chợ để có lợi cho Pháp trên cả ba phương diện tinh thần, chính trịthương mại. Hoàng đế Napoléon III đã tán thành ý kiến của Ủy hội. Việt Nam đứng trước nguy cơ bị xâm lược. chữ Quốc ngữ
1858 Ngày 30/8/1858 chiến hạm Pháp do Đô đốc Rigault de Genouilly (gọi tắt là De Genouilly) [1] chỉ huy đến đóng tại Hải Nam để hội quân cùng chiến hạm Tây Ban Nha do Đại tá Lanzarotte chỉ huy xuất phát từ đảo cảng Yulikan đảo Hải Nam (Trung Quốc) tiến đến Đà Nẵng bắt đầu cuộc chiến tại Đông Dương. Đến chiều tối ngày 31/8/1858, toàn bộ lực lượng liên quân đã có mặt tại cửa biển Đà Nẵng.

 Lực lượng viễn chinh gồm 14 tàu chiến, trong đó có chiếc El Cano của Tây Ban Nha chạy bằng hơi nước. Về phía Pháp có những tàu buồm lớn, như Némésis, Fusée, Dordogne, Plégeton, Mitraille, Alarme, Dragonne, Avalanche, Prigent. . . Quân số tổng cộng 2,000 người, trong đó phần Tây Ban Nha, gồm cả lính và sĩ quan có 450 người. Trong đó có soái hoạm Némésis được trang bị 50 đại bác với sức công phá rất mạnh.

 Sáng 1/09/1858, De Genouilly gửi tối hậu thư buộc quan Trấn thủ Đà Nẵng, trong hai giờ phải giao nộp tỉnh thành. Nhưng không đợi trả lời, đại bác của liên quân đã tập trung hỏa lực bắn tới tấp hàng trăm quả vào cửa sông Đà Nẵng và các đồn lũy, vây đánh hai thành An Hải Điện Hải [2].

 Cuộc tấn công Đà Nẵng (1/9/1858 đến tháng 7/1859), liên quân chỉ chiếm được bán đảo Sơn Trà cùng vài đồn lẻ tẻ ngoài rìa Đà Nẵng mà không tiến sâu vào được.

 Triều đình nhà Nguyễn cũng đã tổ chức nhiều đợt tiến công vào bán đảo Sơn Trà để tiêu diệt kẻ thù nhưng không thành công.

Nguyễn Tri Phương [3] chỉ huy quân dân anh dũng chống xâm lược, thực hiện kế sách “vườn không nhà trống” gây cho địch nhiều khó khăn. Pháp bị cầm chân 5 tháng trên bán đảo Sơn Trà. Kế hoạch “đánh nhanh thắng nhanh” của Pháp thất bại. Quân Pháp lại nhiễm dịch tả cũng như sốt rét rất nhiều nên Rigault de Genouilly quyết định gởi báo cáo về Paris và thay đổi mục tiêu xuống phía Nam.

__________
[1] Charles Rigault de Genouilly (12/4/1807 – 4/5/1873) ở Rochefort, được phong hàm Đại úy hải quân năm 1834, Đại tá năm 1848, Chuẩn Đô đốc năm 1854, Phó Đô đốc năm 1858 (theo Hỏi đáp lịch sử, tập 4, tr. 13).
[2] Pháp gọi An HảiFort de l’ Est (Pháo đài Đông) và Điện HảiFort de Ouest (Pháo đài Tây).
[3] Nguyễn Tri Phương (1800-1873) là một đại danh thần Việt Nam thời nhà Nguyễn. Ông là vị Tổng chỉ huy quân đội triều đình Nguyễn chống lại quân Pháp xâm lược lần lượt ở các mặt trận Đà Nẵng (1858), Gia Định (1861) và Hà Nội (1873).
Hình: Chiến thuyền liên quân Pháp–Tây Ban Nha tấn công bán đảo Sơn Trà, Đã Nẵng, ngày 01/9/1858 (Ảnh tư liệu hiện đang trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia). Nguồn: Internet

Hình: Ngày 31-8-1858, liên quân Pháp – Tây Ban Nha dưới sự chỉ huy của trung tướng Rigault de Genouilly đã có mặt tại cửa Hàn (Đà Nẵng) chuẩn bị tấn công – Ảnh tư liệu. Nguồn: cadasa.vn

Hình: Chiến trường Đà Nẵng 1858. Nguồn: cadasa.vn
Hình: Trận đánh mở đầu ngày 1/9/1858. Nguồn: Internet
Hình: Thành Điện Hải sau những đợt oanh tạc bằng đại bác vào sáng 1-9-1858. Nguồn: cadasa.vn
Hình: Pháp tấn công và đổ bộ bán đảo Sơn Trà. Nguồn: cadasa.vn
Hình: Những cơ sở do quân Pháp xây dựng trong khu vực chiếm đóng ở Sơn Chà (Theo ký họa của F.Lacour, đại úy pháo binh hải quân, trong Monde Illustré). 1,2,3,4: đồn binh, 5: Hệ thống dẫn nước, 6: Nhà kho, 7: Chỗ nuôi gia súc và giết thịt, 8: Xuồng đóng xà-lúp. Nguồn: tindachieu.com

Hình: Súng hỏa mai (điểu thương) của quân nhà Nguyễn. Nguồn: votran-daiviet.org

 

 

 

 

 

 

 

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. http://www.cadasa.vn/khoi-lop-11/nhan-dan-viet-nam-khang-chien-chong-phap-xam-luoc.aspx