Việt Nam học – Truyện ngắn

Ngọc chẳng qua cũng là một thứ đá đẹp, đá quí ở lẫn với đá thường mà thôi. Nhưng phải có con mắt tinh xem ngọc mới nhận ra và tìm được ngọc ở trong đá.

Một việc, dù cho sai lầm đến mười mươi, nhiều người đã cùng có một nghị-luận đều như thế cả, thì cũng dễ khiến cho ta nghi-nghi hoặc-hoặc rồi đem bụng tin mà cho là phải, nom đỉa hóa ra rươi, trông con chó thành ra con cừu.

Các anh chẳng nên tranh lẫn nhau thế làm gì. Các anh chỉ nên lo đến con dao của người đồ-tể giết lợn, ngọn lửa của bó rơm thui lợn mà thôi.

Mất áo trong nhà mà ra đường tìm, đã là chuyện bật cười. Mất áo đàn ông mà đòi áo đàn bà lại là chuyện bật cười. Mất áo thâm dầy bắt đền áo thâm mỏng mà cho là phải, lại là chuyện bật cười nữa.

Cái gi đã là của mình, mình có bụng yêu, mà lỡ khi mất, thì về sau dù có được cái khác giống như thế, hay hơn thế, mình cũng không thể sao yêu cho bằng. Thường, lại chỉ vì thấy cái mới mà hồi nhớ đến cái cũ, sinh ra chạnh lòng, nên câu ta thán, có khi ngậm-ngùi thương khóc nỉ-non.

Ở đời khi mình làm điều gì khác thường, mà người ta không rõ, thì tất nhiên người ta bàn trái bàn phải. Nếu mình không tự xét mình thay đổi hay hay dỡ, chỉ biết trách người nghị luận nọ kia, thỉ chẳng khác nào như Dương-Bố đánh chó trong truyện nầy.